摘要：Gelişen iletişim teknolojisiyle birlikte dünya küreselleşmekte ve küreselleşme ülkeleri birbirlerinin eğitim sistemlerini inceleme konusunda zorlamaktadır. Karşılaştırmalı eğitim alanındaki çalışmalar, eğitimin uluslararası yönlerine odaklanırlar ancak bu alanda ulusal eğitim sistemlerine çözümler üretmek de bir diğer önemli konudur. Karşılaştırmalı eğitim, çeşitli toplumlarda, ülkelerde, bölgelerde ve tarihi dönemlerde uygulanan eğitim sistemlerini bazen bütün olarak bazen da birkaç yönden karşılaştırarak ortak ve farklı yönleri tespit edip bundan eğitim teori ve pratiğinde, eğitim politikasında, eğitim planlamasında ve reformlarında, uluslararası ilişkilerin yumuşatılmasında ve bir barış ortamı sağlanmasında yararlanılmaya çalışılan bir bilim olarak tanımlanmaktadır. Sosyal bilgiler ise bireyin toplumsal varoluşunu gerçekleştirebilmesine yardımcı olmaya çalışan ve tarih, coğrafya, ekonomi, sosyoloji, antropoloji, psikoloji, felsefe, siyaset bilimi ve hukuk gibi sosyal bilimleri ve vatandaşlık bilgisi konularını içine alan bir derstir. Böyle kapsamlı ve birçok ögeyi içine alan bir alanın da farklı kültürlerde nasıl ele alındığı büyük bir önem taşımaktadır. Bu nedenle sosyal bilgiler alanında karşılaştırmalı çalışmaların daha yaygın bir hale gelmesinin gerekli olduğu düşünülmektedir. Bu çalışma, sosyal bilgiler ve karşılaştırmalı eğitim alanında yapılan lisansüstü tez çalışmalarının meta-sentez yöntemi kullanılarak analiz edilmesi ve bu konuda yapılan çalışmalarda nasıl bir eğilimin olduğunu, özellikle hangi sonuç ve önerilere ulaşıldığını tespit etmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Meta-sentez (tematik içerik analizi); aynı konu üzerine yapılan araştırmaların temalar oluşturularak eleştirel bir bakış açısıyla sentezlenmesi ve yorumlanması olarak tanımlanmaktadır. Meta-sentez çalışmaları belli bir alanda yapılmış nitel araştırmaların yine nitel bir anlayışla ele alınıp, benzerlik ve farklılıkların karşılaştırmalı olarak ortaya konmasını da içermektedir. Çalışmalara ulaşmak amacıyla internet ortamında Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) Ulusal Tez Tarama Merkezinden yararlanılmıştır. Bu konuya ilişkin toplam 21 lisansüstü tez çalışması tespit edilmiştir. Araştırmada 16 lisansüstü tez çalışması analiz edilmiştir. Tespit edilen üç çalışma veri tabanı üzerinden yayınlanma izni bulunmadığından; üç çalışma da nicel araştırma olmasından dolayı araştırmaya dâhil edilememiştir. Araştırmaya dâhil edilen her bir lisansüstü tez çalışması öncelikle detaylı bir şekilde okunup incelenmiş, kodlanmış ve bilgisayar ortamına kaydedilmiştir. İncelenen lisansüstü tez çalışması T1, T2, T3 …… T16 şeklinde kodlanmıştır Bulgular ağırlıklı olarak tablolar halinde sunulmuştur. Amaç okuyucular tarafından daha rahat ve net bir şekilde görülebilmeleridir. Sonuç olarak; sosyal bilgiler ve karşılaştırmalı eğitim alanında yapılan lisansüstü tez çalışmalarının en fazla “2007” yılında yapıldığı; diğer yıllardaysa (2002’den günümüze kadar) bir veya iki çalışmanın gerçekleştirildiği görülmüştür. Bu konuda lisansüstü tez çalışmalarının en fazla Marmara üniversitesinde yapıldığı da tespit edilmiştir. Araştırmada; sosyal bilgiler ve karşılaştırmalı eğitim alanında yapılan lisansüstü tez çalışmalarının en fazla eğitim bilimleri enstitülerinde yapıldığı; bununla birlikte sosyal bilimler enstitülerinde de bu konuda birkaç çalışmanın gerçekleştirildiği saptanmıştır. Öte yandan bu konudaki çalışmaların daha çok sosyal bilgiler eğitimi programında ve yüksek lisans kademesinde gerçekleştirildiği görülmüştür. Sosyal bilgiler ve karşılaştırmalı eğitim konusuna ilişkin lisansüstü tez çalışmalarında ele alınan temalar şu şekilde saptanmıştır: 1- Sosyal bilgiler öğretim programlarının karşılaştırılması. 2- Sosyal bilgiler ders kitaplarının karşılaştırılması. 3- Sosyal bilgiler dersi konuları veya içeriğidir. “Sosyal bilgiler öğretim programlarının karşılaştırılması” ve “sosyal bilgiler ders kitaplarının karşılaştırılması” konularında çalışmaların daha yoğun olduğu saptanmıştır.
其他摘要：With the developing communication technology, the world is globalizing, and this globalization forces countries to examine each other’s education systems. Studies in comparative education focus on the international aspects of education but finding solutions to national education systems in this field is another important subject. Comparative education is a science that determines the common and different aspects of education systems implemented in various societies, counties, regions and historical periods by sometimes comparing them holistically or by sometimes comparing them in several ways and that uses these in educational theory and practice, educational policy, educational planning and reform, softening international relations and in creating an environment of peace. Social studies is a course that helps the individual to realize its social existence and that includes social sciences like history, geography, economy, sociology, anthropology, psychology, phılosophy, political science and citizenship subjects. How a field like social studies that is very comprehensive and inclusive addressed in different cultures is of great importance. For this reason, it is believed that comparative studies in the field of social studies should become more common. This study was conducted to analyze the studies done in the field of social studies and comparative education by using the metasynthesis method and to determine what kind of approach taken, especially which results and recommendations were provided in these studies. Metasynthesis (thematic content analysis) is defined as the synthesis and interpretation of studies conducted on the same subject with a critical perspective by developing themes. Metasynthesis studies also include the determination of similarities and differences of qualitative studies conducted in a certain field comparatively with a qualitative approach. In order to access the studies, Council of Higher Education’s Thesis Center was used. A total of 21 master’s theses were found. 16 master’s theses were analyzed in the study. The other three theses were not included in the study since they did not have thesis publishing permits. Each master’s thesis included in the study was read, examined, coded and saved in a computer environment in detail. The examined master’s theses were coded as T1, T2, T3,… T16. The findings are mainly presented in table form. The purpose is to be seen by readers more clearly. As a result; Postgraduate studies on social studies and comparative education were mostly conducted in "2007". In other years (from 2002 to the present day) one or two workshops have been carried out. It has also been determined that most postgraduate dissertations were conducted at Marmara University. In the study; it has been seen that, social studies and comparative studies were carried out mostly in educational science institute. However, several studies have been carried out in the social sciences institute. On the other hand, it has been seen that the studies in this subject are mostly carried out in the social studies education program and graduate level. The themes dealt with in the postgraduate thesis studies on social studies and comparative education are as follows: 1- Comparison of social studies teaching programs. 2- Comparing social studies textbooks. 3- Social studies course topics or content. It has been determined that studies on "comparison of social studies teaching programs" and "comparison of social studies textbooks" are more intensive.
关键词：Sosyal bilgiler; karşılaştırmalı eğitim; meta sentez.
