摘要：Bu çalışmada, yabancı dil olarak Türkçe ve Fransızca öğrenen öğrencilerin söz edimi üretimleri incelenmiş, böylece edimbilim, söz edimleri ve aradil kavramları ışığında, yabancı dil öğretim araçlarında edimbilimsel bileşenin ele alınış biçimi ile öğrenci üretimleri arasında ilişki üzerine ipuçları elde edilmeye çalışılmıştır. Bu amaçla, makalede, ilk aşamada edimbilim, söz edimleri ve hasar giderme isteği kavramları tanımlanmış; ardından yabancı dil öğretimi alanyazınında konuya ilişkin tartışmalar konusunda kısa bir bilgi verilmiştir. Daha sonra, doktora tez çalışmamızın araştırma bölümü için toplanan veriler kullanılarak yabancı dil olarak Türkçe veya Fransızca öğrenen öğrencilerin hasar giderme isteğini gerçek yaşam durumlarında gerçekleştirip gerçekleştiremedikleri sorusuna yanıt aranmıştır. Bunu yaparken, araştırmanın örneklem topluluğunu oluşturan öğrencilerin kullandıkları Türkçe ve Fransızca öğretim kitapları hasar giderme isteğine yer verip vermemeleri bakımından incelenmiştir. Araştırma sonuçları, ileri düzeylerdeki öğrencilerin bile gerçek yaşam durumlarında karşılaştıklarında durum gerektirdiği dilsel edinci gerçekleştirmede sıkıntılar yaşadığını ortaya koymaktadır. Bununla birlikte, belirtilen bu sonucun kullanılan kitapla ilişkili olmayabileceği yönünde sonuçlar elde edilmiştir. Ayrıca, elde edilen veriler belli bir durumda kitap yazarlarının sezgisel bilgilerine dayalı olarak ürettikleri “kurmaca” sözce veya metinlerle, anadili konuşurlarınca üretilen sözce veya metinler arasında önemli farklılıklar bulunduğunu göstermektedir. Araştırma ayrıca, yabancı dil öğretimi amaçlı araç geliştiriciler için, belli söz edimlerinin kurmaca olmayan gerçekleştirimlerini içeren bir veri tabanı gerekliliğini ortaya koyması bakımından önemli sonuçlar ortaya koymuştur.
其他摘要：In this study, speech-act productions of the students learning Turkish and French as a foreign language were analyzed, therefore it was tried to get clues for the relationship between the approaches to component of pragmatics in the foreign language teaching tools and student-productions in the light of concepts such as pragmatics, speech-act and inter-language. For this purpose, the concepts including pragmatics, speech-acts and demand for damage-reduction were initially defined in the article, then the discussions related to this subject and that took place within the foreign language teaching field were summarized. Then, we sought an answer for the question whether students were able to achieve the demand for damage-reductions in real-time situations. During this process Turkish and French teaching textbooks used by the students were evaluated in terms of their giving a place to the demand for damage-reduction issue. The results showed that even students with advanced level of language had problem in achieving the linguistic competence required by situation when they were confronted with the real-life communication situations. However, the results indicated that this might not necessarily due to the textbook used for the class. In addition, the data indicated that there were significant differences between the “fictional” utterances, texts produced by textbook authors based on their intuitive knowledge and utterances, texts produced by native speakers. The study also gave important results in terms of the fact that it proved the need to create a database that could include non-fictional performance of certain speech acts.
关键词：yabancı dil öğretimi; yabancılara Türkçe öğretimi; söz edimleri; istek söz edimleri
其他关键词：teaching foreign language; teaching Turkish as a foreign language; speech acts; request
