摘要：Cevdet Paşa’nın kızı ve ilk kadın romancımız Fatma Aliye, döneminde ses getirmiş ve kadın hakları konusunda düşüncelerini beyan etmiş bir isimdir. Kadın haklarına İslami bir çerçeveden bakan Fatma Aliye, bir feminist olarak kabul görmese de kadın hakları konusunda dönemine göre ilerici bir tutum sergilemiştir. Tanzimat’tan II. Meşrutiyet’e uzanan süreçte eserlerini vermiş, romanlarının yanında felsefe, İslam, kadın hakları ve tarih türünde yazdığı eserleriyle dikkat çekmiştir. Döneminin kadın dergilerinde de yazmış, kendi fikri çerçevesinden kadın hakları konusunda bir öncü olmuştur. Fatma Aliye feminist olarak nitelendirilmişse de onu feminist olarak görmek yanlıştır. Onun kadın hakları konusundaki düşünceleri dönemine göre ileri olmasına rağmen günümüz Türkiye’si için birçoğu gerçekleşmiş isteklerdir. O, kadın hakları konusuna da İslami bir çerçeveden bakar. Fatma Aliye’ye göre İslam’da kadınlar zaten sahip olması gereken bütün haklara sahiptir. Kadın ve erkek arasındaki eşitsizliğin temeli ise çok eskilere dayanır. Çok eski devirlerde, yani insanların mağarada yaşadığı çağlarda kadın ve erkek iş bölümü yapmış, kadın evde (mağarada) kalıp iç mekândaki sorumluluklarını yerine getirirken erkek dış mekânda av peşinde koşmuştur. Dışarıya çıkıp vahşi hayvanlarla mücadele eden erkek hem fiziki açıdan güçlenmiş hem de deyim yerindeyse “eve ekmek getiren” birey olmuştur. İşte ilk cinsiyet eşitsizliği de bu devrede ortaya çıkmıştır. Fatma Aliye, döneminde kadınların içinde bulunduğu durumu böyle antropolojik bir temele dayandırır. Bu görüşünde ne kadar haklıdır ne kadar haksızdır bilinmez ama Fatma Aliye’nin kadın hakları konusunda çok düşünmüş ve hatta kalem tartışmalarına girmiş bir isim olduğu gerçektir. Bu çalışmada Fatma Aliye'nin süreli yayınlardaki yazılarından ve basılı romanlarından yararlanılmıştır.
其他摘要：Fatma Aliye is a name, is the daughter of Cevdet Pasha and our first woman novelist, brought sound on her era and declared her thoughts about women’s rights. Fatma Aliye, looks at women’s rights in an Islamic framework, although is not considered as a feminist, exhibited a progressive attitude according to the era. She gave the works between reform era (Tanzimat) and Second Constitutionalism, drew attention with her works about philosophy, Islam, women’s rights and history alongside her novels. She also wrote in women’s magazines, became a pioneer for women’s rights from her framework. Although Fatma Aliye is considered a feminist it’s a wrong that to see her as a feminist. Although her views about women’s rights are advanced according her era, the most of them are realized for today’s Turkey. She looks at women’s rights in an Islamic framework. The women in Islam have got the all rights that must-have according to her. Inequality between women and men based on so long ago. In very ancient times, it means the eras that mankind lives in the cave, men and women made the
关键词：Fatma Aliye; Türk Feminizmi; İslamiyet’te Kadın; Kadın Hakları; Osmanlı Kadını
其他关键词：Fatma Aliye; Turkish Feminism; Women in Islam; Women’s Rights; Ottoman Women
