摘要：Bu çalışma ile ülkemiz sınırları içerisinde doğup, yine ülkemiz sınırları içerisinde denize ulaşan Kızılırmak Nehri’nin hidro-klimatik eğilimleri incelenmiştir. Kızılırmak, Sivas’ın Kızıldağ yöresinden kaynağını alır, vadi tabanındaki 3. zamana ait kırmızı renkteki kumlu-killi tortudan kızıllara boyanır. Nehir 1355 km yolculuğu sırasında 76250 km2 alanın sularını toplayarak Bafra’da verimli bir ova bırakarak Karadeniz’e ulaşır. Kızılırmak Havzası’nı kapsayacak şekilde iklimin temel iki unsuru olan sıcaklık ve yağış ile Kızılırmak’ın 4 akım ölçüm istasyonuna ait akım verilerine, korelasyon, regresyon ve trend analizleri uygulanmıştır. Genel olarak sıcaklık ile akım arasında orta derecede negatif yönlü anlamlı ilişki, yağış ile akım arasında pozitif yönlü orta derece anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Akarsu kaynağına yakın akım ölçüm istasyonlarında anlamlılık katsayılarının daha fazla arttığı bulgusuna ulaşılmıştır. Trend analizlerine göre ise havza içerisinde seçilmiş istasyonların tamamında (6 meteoroloji istasyonu) sıcaklığın uzun yıllık seyrinde artış, yağışta ise azalma meydana gelmiştir. Geleceğe yönelik lineer trend analizlerine göre de sözkonusu eğilimlerin devam edeceği öngörüsüne ulaşılmıştır. Kızılırmak’ın akım değerlerinin uzun yıllık eğilimleri (4 akım ölçüm istasyonu) tüm kollarda ve ana akarsuda da azalma şeklinde olmuştur. Sözkonusu azalma eğilimlerinin iklimdeki salınımlarla istatistiksel sıkı ilişkiler içerisinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
其他摘要：The purpose of this study was to examine the hydro-climatic trends of the Kızılırmak River which originates within the boundaries of our country and also reaches the sea within the same boundaries. Kızılırmak has its source in the Kızıldağ region of Sivas province and has a reddish color due to the red sandy-clayey residue from the tertiary period of the valley floor. The river travels a total of 1355 km and during this journey it collects the waters from an area of 76250 km2 leaving a fertile lowland in Bafra and reaches the Black Sea. Flow data from 4 flow measurement stations for the two fundamental climatic elements temperature and precipitation covering the Kızılırmak Watershed were analyzed for correlation, regression and trends. It was determined that, in general, a negative significant association of average degree existed between temperature and flow, while a positive significant association of average degree existed between precipitation and flow. It was discovered that the significance coefficients were higher at stations close to the flow source. According to trend analysis results, all stations selected inside the watershed area (6 meteorology stations) revealed an increase in long year temperature, while precipitation had decreased. According to linear trend analysis results for the future, it has been foreseen that the mentioned trends continue. The long year trend for Kızılırmak’s flow values (from 4 flow measurement stations) reveals a decrease in all tributaries and main river body. It has been concluded that there is a close statistical association between the mentioned decreasing trends and climatic emissions.
