摘要：Küresel moda ile birlikte estetik anlayışının hızla değişmesi ve farklı bakış açılarının gündemde olması gelenekli toplumlarda halk giysileri ve bunlara ilişkin uygulamaların gündemden kalkmasına neden olmaktadır. Geçmişe dair maddi varlığı dayanıksız özelliklere bağlı, kullanımı geniş zaman dilimlerine yayılan halk giysileri gibi kültür varlıklarının hakkında bilgi verebilmek ve tanımlamalar yapabilmek oldukça zordur. Bu tür giysiler genellikle saray ve soyluların çevresinde kullanılanlar ile sınırlı kalmış, halkın kullandığı giysilere ait değerlendirmeler bunların ışığında yapılmıştır. Bu tür eserlerin yok olması durumunda belgelendirme, saklama, koruma ve gelecek kuşaklara iletilme durumu tartışılması gereken önemli bir problem olarak görülmüştür. Bu çalışmada; giysilerin kullanımdan kalkması, orijinalliğinin bozulması, yozlaştırılması, el değiştirmesi, parçalarının kaybolması veya orijinal kullanım biçimlerinin ortadan kalkma nedenlerinin nelerden kaynaklandığı belirlenerek, giysilerin işlevleri, hangi ortam ve şartlarda kullanıldıkları ortaya konularak, neden koruma altına alınması gerekliliği 5N1K yöntemi ile açıklanmış ve konuya ilişkin öneriler getirilmeye çalışılmıştır. Konuya ilişkin sorunların ve çözüm önerileri iki başlık altıda gruplandırılmıştır. Soyut etkenler; “küreselleşme ile birlikte giysilere ilişkin kültürel değerlerin önemini yitirmesi”, “giysilerin yozlaştırılması” ve “moda bilincinin yaygınlaşması, modern ve pratik giysilerin gündemde olması”, somut etkenler; “giysilere ilişkin yörelere ait orijinal malzemelerin bulunamaması”, “giysi parçalarının kaybolması, kullanımdan kalkması, kullanım özelliklerinin değişmesi” ile “müzeleme, saklama, koruma ve onarım” olarak tespit edilmiştir. Çalışma temel olarak iki açıdan önem arz etmektedir. Birincisi, günümüzde giderek önemi ve kullanım alanlarının azaldığı belirlenen yöresel halk giyim kuşamının koruma altına alınma ve belgelendirilmesi gerekliliğini vurgulamaktır. Konuya ilişkin getirilen önerilerin ulusal ve kültürel değerlerin kalıcılığına ve gelecek kuşaklara aktarılmasında önemli rol oynayacağı ve araştırmacılara yol gösterici zemin hazırlaması ikinci önemli katkı olarak belirlenmiştir.
其他摘要：With global fashion, rapid change in aesthetics and consisting of different perspectives cause falling off the agenda of folk costumes and their practices in traditional societies. It is hardly to inform and identify about cultural property such as folk costumes that the usage of wide period of time. Because, they are instable and they cannot be preserved about their past tangible asset. This kind of clothes used with only courtiers and the evaluation of clothing, which is used by the public, was made in the light of this idea. In the condition of disappearing these kind of works, certification, reservation, protection and the situation of transmitting to the other generations can be seen significantly debatable issue. In this work, By determining the reason why disappearance of using clothes, deterioration and corruption of originality, changing hand, loss of parts or causing the disappearance of the original usage patterns and by revealing the function of clothes and conditions and environment where they are used, the necessity of why they have to protect with using 5W1H method and suggestions about the issue was worked. The problems of this issue and the solutions were grouped under the headings. Abstract factors; “the loss of cultural values on clothing with the effect of globalization”, “corruption of clothes” and “becoming widespread of fashion consciousness, remaining on the agenda of modern and practical clothing” and concrete factors; “lacking of original material belonging to the area on clothes”, “loss, abolishing or changing the usage of piece of clothing” “exhibiting, preserving, reserving and repairing” were determined. The study is crucial for two aspects. Firstly, putting under protection of traditional folk clothing and necessity of documentation was emphasized. Secondly, this work makes a contribution to suggestion about this issue, remaining of values and transmitting into younger generations and it will lead other studies about this issue.
