摘要：Ağız bilimi araştırmaları son yıllarda dikkate değer şekilde ilerlemiştir. Özellikle bilim ve teknolojinin gelişmesi, okuma yazma oranının artması, eğitimin kolaylaşması, televizyonun ve telefonun yaygınlaşması gibi durumlar, Türkiye Türkçesi ağızlarının aleyhine olan faktörlerdendir. Bu sebepten ötürü ağızlar üzerine yapılacak çalışmaların biran önce sonuca erdirilmeleri gerekmektedir. 1867 yılında yabancı araştırmacılarla başlayan ve 1940’lı yıllara kadar Türk araştırmacıların ilgi göstermediği ağız bilimi alanında önemli çalışmalar verilmiştir. Ama 1940’lı yıllara kadarki çalışmalar yetersiz ve eksik çalışmalardır. 1940 yılından sonra Ağız araştırmalarında yeni bir dönem başlamıştır. Ahmet Caferoğlu’yla beraber Türk araştırmacılar dönemi başlamış ve diğer bilim adamlarıyla beraber ağız çalışmaları devam ettirilmiştir. Fakat ağız bilimi açısından henüz istenilen seviyeye ulaşılabilinmiş değildir. Türkiye sınırları içinde hiç el değmemiş bölgeler vardır. Bayburt ve yöresi de hem folklorik hem genel yapı hem de ağız bilimi açısından işlenmemiş sahalardan biridir. Bu bölge üzerine, Türkiye Türkçesi ağızlarının neredeyse tamamını derleyen Ahmet Caferoğlu’nun herhangi bir çalışması yoktur. Caferoğlu çalışmalarını yaptığı yıllarda Gümüşhane’ye bağlı bir ilçe konumunda olan Bayburt, Gümüşhane’nin de çalışmalara dahil edilmemesiyle beraber ağız çalışmalarının dışında kalmıştır. Yöreyle ilgili yapılan tek çalışma merkez ağzını konu alan bir lisans mezuniyet tezidir. Bayburt ve yöresinin ağız bilimi açısından tamamıyla ele alınıp akademik bir gözle incelendiği herhangi bir çalışma mevcut değildir. Bunun sonucunda da Bayburt’un ağız grubunu tespit etmek zorlaşmaktadır. Biz burada Leyla Karahan’ın Anadolu Ağızları Sınıflandırmasını baz alacağız. Karahan’ın belirttiği özelliklerden yola çıkarak Bayburt’un ağız bölgesini netleştireceğiz. Bu durumu yaparken, yörede yaptığımız gezilerden ve tespitlerimizden de karşılaştırmalar yoluyla faydalanacağız. Bu çalışmamızda Bayburt Ağzının Türkiye Türkçesi Ağızları içindeki ağız grubu tespit edilmeye çalışılmıştır. Ağız grubu tespit edilirken, Bayburt’un idari sınırları esas alınmış ve bu sınırlar içindeki tüm ilçe ve köyler çalışmanın içinde yerini almıştır. Bu tespit Leyla Karahan’ın sınıflandırmasına bağlı kalınarak ve yöreye yapılan gezilerden alınan bilgilere dayanılarak yapılmıştır.
其他摘要：Dialect science research has progressed remarkably in recent years. Especially, the development of science and technology, increase in the literacy rate, facilitating the training and widespread of television and phone are one of the factors against the Turkey Turkish Dialect. For this reason, the studies for the dialect should be ended as soon as possible. In the field of dialect an important studies have been done by the participating of foreign researcher from 1867 to 1940. But studies of up to 1940 years are inadequate and incomplete work. After 1940, a new era began in dialect research. Together with Ahmet Jaferoglu, Turkish researchers period have begun and along with other scientists dialectology studies were continued. But in terms of dialect science it is not yet reached the desired level. There are no untouched areas within the borders of Turkey, In terms of folkloric, the general structure and dialect science it is one of the unprocessed area in Bayburt and its regions. Ahmet Jafaroglu who has compiled Turkey Turkish Dialects does not have any work on this region. The only studies based on the region are the graduation thesis related to subject area of central dialects. There are no any academic studies in terms of dialects science of Bayburt region. Consequently, it is difficult to identify the Bayburt dialects group. Here we will base on Leyla Karahan Classification of Anatolian Dialects. We will clarify the Bayburt regions dialects based on the features that Leyla Karahan stated. We will benefit from our determinations we get during the trips we made in the regions. In this study, we tried to determine the place of Bayburt dialects group in Turkey Turkish Dialects. While determining the dialect group, Bayburt administrative boundaries was taken essential and all towns and villages within these boundaries has taken place in the study. These findings are made on the basis of information received from tours of the region adhering to the classification of Leyla Karahan.
关键词：Türkiye Türkçesi Ağızları; Bayburt Ağzı; Diyalektoloji; Anadolu Ağızları
