摘要:Türkçe, Altay dil ailesine mensup, sözcüklerin eklerle yapıldığı ve çekimlendiği, sondan eklemeli bir dildir. Türkçede cümle çeşitleri ögelerinin dizilişine göre kurallı (düz), kuralsız (devrik), eksiltili cümleler olarak gruplandırılır. Türkçenin cümle kuruluşunda yüklemin olması gereken yer cümlenin sonudur. Öge dizilişi, genel olarak özne + tümleçler + yüklem düzeninde oluşur. Bu yapıda, yüklemi sonda olan cümlelere kurallı cümle ya da düz cümle adı verilmektedir. Görsel materyallerin eğitim öğretimde olumlu katkısı kabul görmüş bir gerçektir. Eğitim öğretimde kullanılan kavram haritaları kavramsal yapıyı, kavramları ve aralarındaki ilişkiyi görsel hâle getirmektedir. Kavram haritalarının çıkış noktası graf teoridir. Bu çalışmada graf teori temel alınarak Türkçe öğretiminde materyal olarak kullanılabilecek, kurallı cümle yapısı bir graf çizim hâline getirilip görselleştirilmiştir. Bu çalışma matematik ile Türkçeyi birleştiren disiplinlerarası bir çalışmadır. Nitel araştırma yöntemiyle yapılan bu çalışmada önce tek tek olası kurallı cümleler sonra bütün yapıyı kapsayan ve bir matematik teorisi olan graf teori temelinde Türkçenin kurallı cümle yapısı ele alınmıştır. Çalışma sonunda Türkçede olası kurallı cümlelerin tümünü kapsayan, bilginin organize edildiği ve kavramların ilişkilendirildiği bir graf elde edilmiştir.
其他摘要:Turkish is a member of the Altai language family, and is an agglutinative language. According to the rules of syntax, there are regular (simple), irregular (inverted), elliptical sentences in Turkish. Verbs shoul be at the end of the sentences in Turkish regular sentences. Usually the order of the items is as subject + object + verb. The structure which the verbs are at the end of sentences is named regular sentence. It is accepted that visual materials are very important and have positive effects in education. Concept maps which are used in education convert the conceptual structures, concepts and relationships between them to the visual materials. the starting point of the concept maps is the graph theory. In this study, regular sentence structure is converted to a visual material and shown as a graph that can be used in Turkish teaching based on graph theory. This is an interdisciplinary study between Turkish and mathematics. In this study which is Made by qualitative research methods before covering the whole structure all possible sentences are shown with the grafs and then the whole structure is given about the regular sentences syntax in Turkish. So at the end of the study a graf that is covering all possible regular sentences and organized the information and associated the concepts is obtained.