摘要：Sanatçı, yaşadığı ya da gözlemlediği herhangi bir ruh halini ya da duyguyu, kendi bakış açısıyla, zihnî bir takım kurgulamalar yaparak eserinde işler. Nedim, “-âre midir” gazelinde sevgilinin gelişi karşısında, onun iyi niyetle mi; yoksa kötü niyetle mi geldiği noktasında yaşadığı tereddütlü ruh halini şiirine yansıtmıştır. Nedim (âşık), şiir boyunca zihninde olumlu ve olumsuz iki ihtimal arasında kalmaktadır. Bu noktada bu iki ihtimalin karşılığı olarak hissettiği duygular, ümit ve korkudur. Âşık, sevgilinin iyi bir niyetle gelmesini ümit etmekte; aynı zamanda kötü amaçla gelmesinden de korku duymaktadır. Hissedilen korku ve ümit sıradan, basit duygulanım değildir. Bunları klasik şairlerin aşk anlayışına uygun olarak, âşıkların sevgiliden gelebilecek en ufak bir lütfu büyük bir ümitle arzu etmesi ve buna karşın ondan gelebilecek en ufak bir kötülükten büyük korku duyması arka planında düşünmek gerekir. Böyle düşünüldüğünde aşığın yaşadığı gerilim, heyecan daha iyi hissedilebilir. Ümitle korku, gelecekle ilgili olduğunda, birinin varlığı diğerini lağvetmesi yönüyle karşıt duygulardır. Nedim, şiirinde zıt duyguları karşı karşıya getirmenin yanında, bunları eş zamanlı olarak aynı kişiye yaşatmaktadır. Bu, şairlerin duyguları işleme yöntemlerinden “duygu karşıtlığı”nın ilk çeşidi, “ambivalans” (ambivalance), yani aynı objeye yönelik, olumlu ve olumsuz duyguların eş zamanlı olarak bir arada oluşu anlamındaki bu terimin karşılığı, Nedim’in şiirinde görülmektedir. Sevgilinin geliş amacındaki belirsizlik, olumlu ve olumsuz ihtimaller arasındaki ikircikli durum âşığı, ümit ve korku ile birlikte, bir kaygı, tereddüt, tedirginlik ve şüphe de hissetmeye yöneltmektedir. Bu bağlamda düşünüldüğünde, âşığın yaşadığı ruh halini tekinsizlikle ilişkilendirmek mümkündür.
其他摘要：Artist deals with a mood, state of mind or a feeling in his work by means of several mental fictionalizations from his point of view which s/he has either experienced or observed. In his lyric poem “-âre midir”, Nedim reflects his hesitating state of mind into his poem whether the beloved’s coming is friendly or malignant. Throughout the poem, Nedim (the lover) is torn between two possibilities of positive and negative in his mind. At this juncture, hope and fear are the very emotions he feels in exchange for these two possibilities. The lover expects the beloved come with good intentions and at the same time he fears that she might come with ill-intentions. The fear and hope are not ordinary, common feelings. These feelings, which are in accordance with the classical poets’ perception of love are what form the background of classical poets who desire the tiniest favor from the beloved with great hope and at the same time fear the slightest mischief that may be engendered by her. Envisioned in this way, the stress and the anxiety that the lover feels are better felt. Hope and fear which are the emotions concerning the future, are the opposite feelings one of which existence abolishes the other. Besides juxtaposing the opposite emotions, Nedim make them felt simultaneously by the same person. This is one of the methods that poets work with feelings, the “ambivalence” which is the first kind of “emotion adverseness”; in other words, by ambivalence, it is meant to be the existence of positive and negative feelings directed simultaneously to same object which can also be observed in Nedim’s poem. The ambiguity in the aim of the beloved’s coming, indecisive situation between the positive and negative possibilities direct the beloved into the feelings of anxiety, hesitation and suspicion as well as hope and fear. In this context, it is possible to associate the lover’s state of mind with uncanny.
关键词：Tekinsizlik; Ambivalans; Duygu Karşıtlığı; Nedim; Osmanlı Şiiri
其他关键词：Uncanny; Ambivalance; Sense of Contrast; Nedim; Ottoman Poetry
