زمینه وهدف: شب کاری با مشکلات زیادی از قبیل محرومیت از خواب، خواب آلودگی، کاهش عملکردهای شناختی و پردازش اطلاعات، افزایش خطای انسانی و خستگی در ارتباط است.برنامه های نوبت کاری متفاوتی در صنایع پتروشیمی مورد استفاده قرار می گیرد که انتخاب وبرنامه ریزی مناسب آنها یکی از مهمترین راهکارهای ارگونومیک در جهت کاهش اثرات سوء ناشی از نوبت کاری محسوب می شود. هدف از این مطالعه بررسی ومقایسه تاثیر نوبت های شبانه چرخشی بر پردازش اطلاعات و هوشیاری در دو نظام نویت کاری مختلف است.
روش بررسی : مطالعه حاضر به روش توصیفی- تحلیلی در میان 60 نفر از کارکنان اتاق های کنترل صنایع پتروشیمی با دو الگوی نوبت کاری متفاوت شامل الگوی7 شب متوالی (ا7N) و 4 شب متوالی (4N) به انجام رسید است. در ابتدا و انتهای هر نوبت برای ارزیابی عملکزدهای اجرایی از آزمون های n-back، عملکرد پیوسته و زمان عکس العمل ساده و همچنین با فواصل دو ساعته از شاخص KSS برای ارزیابی هوشیاری استفاده شد.
یافته ها: در هر دو الگو به طور معنی داری دقت و سرعت حافظه کاری و هوشیاری کاهش و زمان عکس العمل و خطاهای توجه در انتهای شیفت افزایش یافت(001/0>P). افزایش توالی نوبت های شبانه به طور معنی داری باعث کاهش زمان عکس العمل(01/0>P). و خطاهای ارتکابی در آزمون توجه(001/0>P). شد.
نتیجه گیری: به طور کلی کارکردهای اجرایی و هوشیاری در انتهای شیفت های چرخشی به طورمعنی دار کاهش یافت ، از طرفی در چرخش سریع(4شب متوالی) سرعت ودقت پردازش اطلاعات توسط انسان کمتر از چرخش کند(7 شب متوالی) بود که ناشی از تطابق پذیری بیشتر افراد در چرخش های آهسته تر است بنابراین افزایش شب های پی در پی در سیستم های نوبتی چرخشی در اپراتورهای اتاق کنترل صنایع پتروشیمی می تواند منجر به بهبود عملکرد و افزایش هوشیاری شده و به ارتقاءایمنی کمک کند.

Background and aims: Shift work and in particular night shift work is associated with many problems such as sleep deprivation, sleepiness, decreased cognitive performance, increased human errors, and fatigue; it is also one of the major contributors of increasing the likelihood of risk of accidents in the industry. Better matching between individuals’ circadian rhythm and night shift and higher work performance can be achieved via designing an appropriate work shift pattern. The aim of this study was to compare the effect of two different rotating night shifts on information processing and alertness.
Methods: This cross-sectional study conducted among 60 employees of the petrochemical industry control rooms with two different shift pattern consists of 7 consecutive nights (or 7 N) and 4 nights (4N). To assess the cognitive performance, n-back test, continuous performance test and simple reaction time test were employed. For assessing alertness the Karolinska Sleepiness Scale (KSS) were used.
Results: Results from the both schedules indicated that the accuracy and speed of working memory and reaction time were significantly reduced (p<0.001), while attentional errors and sleepiness increased (p<0.01) during the shift work. Consecutive night shifts had a significant impact on reaction time and commission errors (p>0.05).
Conclusion: The main duty of control room operators (CROs) at a petrochemical plant is checking hazardous processes which require appropriate alertness and cognitive performance. As a result, planning for appropriate working hours and suitable number of consecutive night shifts in a rotating shift system is a contribution to improving CROs performance and alertness and enhancing the safety.