摘要：عده‌ای بر‌این باورند که اساسا «خلق ابزار، تابع نوع تفکر آدمی است». عده‌ایی نیز بر‌این باورند که «فکر، تابع ابزارهایی است که آدمی خلق می‌کند» و دسته سومی نیز هستند که معتقدند بین ابزاری که آدمی تولید می‌کند و تفکر او، نوعی هم‌گرایی و سازواری می‌توان به وجود آورد. اگر این پیش‌فرض که فناوری زایندۀ تفکر و دانش مختص به خود است (دیدگاه دسته دوم) را بپذیریم؛ بنابراین باید بپذیریم که نخست اینکه فناوری در ایجاد و تحول در معنی و مفهوم دانش نقش بنیادی ایفا می‌کند. دوم اینکه فناوری مجازی در آینده غیر قابل کنترل است. سوم اینکه باید به منظور کنار آمدن با بعضی از اقتضائات غیر قابل اجتناب فناوری و فضای مجازی، در مؤلفه‌های تربیت دینی اعم از مفاهیم، تعاریف، حدود و ثغور، دانش دینی، رفتار و عمل دینی نومفهوم‌پردازی[1] اجتهادی متساهل صورت گیرد. چهارم اینکه به جای منفی دیدن اثرهای هر چند درظاهر چالشی و غیر قابل اجتناب فناوری، آن را فرصتی مثبت برای ارائۀ تلقی‌های نو از دین و مؤلفه‌های تربیت دینی بدانیم. این مقاله در پی تبیین مناسبت نوع دوم بین فناوری و تربیت دینی و الزامات منطقی پذیرش آن است که با روش مفهوم‌پردازی مفاهیم کلیدی بحث و تحلیل انتقادی (نقد گفتمان‌های حاکم بر تلقی نسبت به ابزار و رسانه)، نومفهوم‌پردازی مفاهیم اساسی بحث و همچنین استنتاج (استنتاج مدلولاتی برای تربیت دینی متناظر با ماهیت رسانه‌های مجازی) تدوین شده است.
其他摘要：Some believe that basically «the way we think, produces the equipment/tools as well as«. The second group believe that «as we build tools, we think alike«. there is a third group who does not accept the two above views and believe that there would be created sort of convergence and coherence between the technology and thought. If we accept the assumption that the technology is generated by its own knowledge and thinking, so we have to accept the viewpoints of the second group which at first, the technology has a fundamental role in creating and revolving meaning and notion of knowledge. Secondly, virtualized technology will be uncontrollable in the future. Thirdly, conceptualization must have be done to cope with some unavoidable requirements and cyberspace in religious education components including concepts, definitions, boundaries, religious knowledge, behavior and religious practice. Fourth, rather than seeing negative effects of challengeable and unavoidable technology, to see it as a positive opportunity to presenting new attitudes of religion and religious education components. This paper is searching to explain second type relation between technology and religious education and acceptance of its logical requirements.
