摘要：Amaç ve Önem Değişimi başarıyla gerçekleştirmek örgütler için sağlıklı bir şekilde faaliyetlerini gerçekleştirmek ve bu sayede varlıklarını sürdürmenin en önemli koşullarından biri olarak ortaya çıkmıştır. Bu durum eğitim kurumları için de geçerlidir. Dünyadaki diğer eğitim sistemleri gibi, Türkiye’de de iç ve dış zorlayıcılar eğitim örgütlerini değişim uygulamalarına yöneltmektedir. Bu zorlayıcılara cevap verebilmek için sistem ve okul düzeyinde değişik değişim uygulamalarına gidilmektedir. Bu ortamda okullar için de değişimi başarıyla uygulamak temel yönetim kaygılarından biri olarak ortaya çıkmaktadır. Ancak değişim uygulamalarında değişimin en önemli öğesi olmasına karşın insan boyutu ihmal edilmekte ve bunun sonucunda da örgütlere finansal ve insan kaynakları anlamında ciddi külfet getiren değişim girişimleri başarısızlıkla sonuçlanabilmektedir. Bu sebeple, değişim sürecinde çalışanların değişime karşı tutumlarının anlaşılması ve bu tutumların olumlu yönde etkilenmesi değişim girişimlerinin başarıyla sonuçlandırılmasına katkı sağlayacaktır. Bu noktadan hareketle bu çalışmanın amacı önemli bir değişim tutumu olan “değişime hazır olma” konusuna yönelik bir ölçek çalışması yapmaktır. Değişime hazır olma ölçeğinin bu konudaki ilk Türkçe ölçek olması bakımında alanyazına önemli katkılar sağlayacağı düşünülmektedir. Yöntem Ölçeğe ilişkin madde yazımı öncelikle geniş bir alanyazın taramasına dayandırılmıştır. Bu taramada özellikle diğer dillerde geliştirilen örgütsel değişim, örgütsel değişime yönelik tutum ve değişime hazır olma ölçekleri incelenmiştir. Değişime hazır olma kuramını göz önüne alarak üç alt boyuta yönelik toplam 18 madde yazılmıştır. Yazılan bu maddelere ilişkin alanda uzman iki akademisyenin görüşleri alınmıştır. Alınan geribildirime paralel olarak gerekli düzeltmeler yapılmıştır. Sonrasında ise geliştirilen maddeler 20 kişilik bir öğretmen grubuna da uygulanmış, maddeler üzerinde görüşleri alınmış ve bu görüşler doğrultusunda gerekli düzeltmeler yapılmıştır. Sonrasında ise, ölçek yapısını belirlemek ve elde edilen bu yapıdan hareketle geliştirilen modeli test etmek için iki ayrı örneklemden farklı tarihlerde iki ayrı veri seti toplanmıştır. İlk veri seti Ankara’daki toplam 31 ilk ve ortaöğretim okulunda görev yapan toplam 700 öğretmenden toplanmış ve bu verilerle açıklayıcı Yaşar Kondakçı, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, kyasar@metu.edu.tr Merve Zayim, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, mzayim@metu.edu.tr Ömer Çalışkan, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, omerc@metu.edu.tr faktör analizi yapılmıştır. İkinci veri seti ise, yine Ankara’daki toplam 53 ilk ve ortaöğretim okulunda görev yapan toplam 603 öğretmenden toplanmış ve bu verilerle doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Bulgular Geliştirilen anketin ilk halinde toplam 18 madde yer almıştır. Bu ölçeğe yönelik olarak ilk veri seti kullanılarak yapılan açıklayıcı faktör analizi sonuçları toplam 12 maddelik 3 faktörlü bir yapıyı göstermiştir. Bu faktörler kararlılık (5 madde), duygusal (3 madde) ve bilişsel (4 madde) hazır olma olarak adlandırılmış ve bu boyutlara yönelik sırasıyla .87, .67 ve .87 güvenirlik değerleri elde edilmiştir. İkinci örneklemden toplanan veri seti ile yapılan doğrulayıcı faktör analizi, açıklayıcı faktör analizinin önerdiği modeli doğrulamıştır. İkinci veri seti kullanılarak ölçeğin kararlılık, duygusal ve bilişsel boyutlarına yönelik güvenirlik hesaplamaları sırasıyla .90, .75 ve . 87 değerlerini vermiştir. Tartışma, Sonuç ve Öneriler Bu sonuçlar, Değişime Hazır Olma-Bilişsel, Duygusal, Kararlılık Ölçeği’nin, okullarda yapılan değişim girişimlerine yönelik olarak çalışanların ne ölçüde hazır olduklarını ölçebilecek bir araç olduğunu göstermektedir. Bu ölçümlerden yola çıkarak okullarda değişim faaliyetlerini tasarlayan ve uygulayan değişik düzeylerdeki yöneticilerin, bu değişim girişimlerine yönelik olarak çalışanların tutumlarını değerlendirme ve gerektiğinde bu tutumları olumluya çevirme konusunda stratejiler geliştirebilecektir. Bununla birlikte, geliştirilen ölçeğin değişik düzeylerde ve değişik coğrafi mekânlarda yer alan okullarda uygulanması, ölçeğin güvenirliğine katkı sağlayacaktır. Development and Validation of Readiness for Change Scale Yaşar Kondakçı Merve Zayim Ömer Çalışkan
其他摘要：This study described the process of developing and validating the Readiness for ChangeCognitive Emotional Intentional (RFOC-CEI) scale that can be used to assess readiness for change levels of organizational members working in schools including teachers, administrators, and counselor. In the first phase, data collected from 700 teachers in primary and secondary schools provided evidence for the construct validity and reliability of the new scale. Three dimensions emerged: intentional readiness for change, emotional readiness for change, and cognitive readiness for change. In the second phase, data collected from an independent sample of 603 teachers in primary and secondary schools confirmed the three-factor structure of the 12-item RFOC-CEI. The Cronbach alpha coefficients were found to be .90, .87, and .75 respectively for intentional, cognitive, and emotional readiness for change dimensions. Followed by the additional validation studies, the RFOC-CEI will serve as a valuable tool for policy makers and administrators in assessing readiness level of their staff and developing strategies for promoting positive attitudes toward indented changes in schools.
关键词：Okul yönetimi; örgütsel değişim; değişime hazır olma
其他关键词：school management; organizational change; readiness for change
