زمینه و هدف: معدنکاری از جمله مشاغل مهم مواجهه با آلاینده‌های هوابرد می‌باشد. بر اساس گزارش اداره سلامت و ایمنی معادن ایالات متحده آمریکا، میزان تلفات و بیماری های ناشی از کار در معادن تقریبا شش برابر صنایع دیگر است. گردوغبار تولید شده در معادن می تواند عامل بروز سمیت سیستمیک، سرطان و افزایش ریسک ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی باشد. مواجهه با ذرات اکسید آهن بعنوان عامل افزایش ریسک ابتلا به سرطان ریه در کارگران معادن سنگ آهن، جوشکاران و تولید کنندگان فولاد، مطرح شده است. با توجّه به شیوع بالای بیماری‌ها و جمعیت زیاد کارگران در معادن سنگ آهن، هدف مطالعه حاضر بررسی تاثیر مواجهه کارگران سنگ آهن با گردوغبار کلی استنشاقی معدن و ترکیبات آهن بر شاخص بیولوژیکی مالون‌دی‌آلدئید در نظر گرفته شد.
روش بررسی: در این مطالعه 92 نفر از کارگران سالم غیرسیگاری معدن گل‌گهر سیرجان بعنوان گروه مواجهه و 48 نفر از کارکنان اداری بعنوان گروه شاهد انتخاب شدند. نمونه‌برداری فردی جهت تعیین مقدار مواجهه با گردوغبار کلی استنشاقی و ترکیبات آهن به ترتیب مطابق با روش‌های NIOSH0600 و OSHA-Id121 و با استفاده از پمپ نمونه‌بردار فردی ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ سیکلون ﺣﺎوی ﻓﯿﻠﺘﺮ ﻏﺸﺎیﯽ استر سلولزی با دبی 7/1 لیتر بر دقیقه، در یک شیفت معمول کار در معدن انجام شد. اندازه گیری میزان مواجهه با گردوغبار کلی قابل استنشاق به روش وزن‌سنجی با استفاده از ترازوی الکترونیکی و آنالیز ترکیبات آهن با دستگاه اسپکتروسکوپی جذب اتمی انجام شد. به منظور تعیین سطح سرمی مالون‌دی‌آلدئید از کیت MDA خریداری شده از شرکت ZellBio GmbH و دستگاه اسپکتروفتومتر نور مرئی در طول موج 5/531 نانومتر استفاده شد. همبستگی میان میزان مواجهه با گرد و غبار کلی استنشاقی و ترکیبات آهن با سطح سرمی مالون‌دی‌آلدئید، توسط نرم‌افزار SPSS بررسی شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد مواجهه با گردوغبار کلی استنشاقی معدن و همچنین ترکیبات آهن در گروه مواجهه (به ترتیب 8/24و 9/2 میلی گرم بر متر مکعب) بصورت معنی‌داری از میزان مواجهه در گروه شاهد(به ترتیب 59/0و 023/0 میلی گرم بر متر مکعب) بالاتر بود(001/0p<). میزان مالون‌دی‌آلدئید سرم در گروه مواجهه (6/41 میکرو مول بر لیتر) نیز بصورت معنی‌داری بالاتر از گروه شاهد(5/22 میکرو مول بر لیتر) بود(001/0p<). بر اساس نتایج آزمون آماری اسپیرمن، میان پارامترهای میزان مواجهه با گردوغبار کلی استنشاقی و ترکیبات آهن ارتباط مثبت معنی‌داری مشاهده شد(835/0r= و 001/0p<) اما همبستگی میان پارامترهای میزان مواجهه با گردوغبار کلی استنشاقی و مواجهه با مواجهه با ترکیبات آهن با میزان مالون‌دی‌آلدئید سرم خون افراد گروه مواجهه به ترتیب (006/0r= و 95/0p=) و (022/0 r= و 84/0p=) ارتباط معنی‌داری وجود نداشت.
نتیجه‌گیری: علی‌رغم عدم مشاهده همبستگی آماری معنی‌دار، میان مواجهه با گردوغبار و ترکیبات آهن قابل استنشاق با مالون‌دی‌آلدئید سرم که می‌تواند ناشی از وجود عوامل مداخله‌گری مانند سیلیس کریستالی، آزبست، عوامل فیزیکی و فلزات سنگین در بخش‌های مختلف معدن باشد، بیشتر بودن مواجهه کارگران با ترکیبات مذکور نسبت به حدود مجاز مواجهه شغلی آنها و همچنین بالاتر بودن میزان شاخص استرس اکسیداتیو مالون‌دی‌آلدئید در سرم خون افراد گروه مواجهه در مقایسه با افراد گروه شاهد، لزوم انجام مطالعات جامع‌تر پایش بیولوژیکی را خاطر نشان می‌نماید. |
