摘要:Kaynağı tarihin bilinmeyen dönemlerinde ortaya çıkan “tabu” kavramı, dile getirilmesinden
sakınılan bu nedenle değişik amaçlarla yasaklanan sözcük ya da ifadeler için kullanılır. Tabu
hâline gelmiş sözcük ya da ifadeyi dile getirmek için başvurulan örtmece sözcükler bütün dillerde
görülen önemli bir dil olayıdır. İptidaî topluluklarda çoğunlukla dinî inançlar ve korkular üzerine
şekillenen tabu yasakları, geçmişten günümüze doğru ilerleyen süreç içerisinde sosyal yaşamın
birçok aşamasında görülmeye başlamıştır. Çeşitli inançlar ve korkular etrafında şekillenen tabuya
dayalı kavramlar insanlar arasında korku, tiksinme, iğrenme, üzüntü, utanma gibi duygulara
sebep olduğundan kötü ve olumsuz çağrışıma sahip kavramlar güzel ve olumlu söz ve sözcüklerle
ifade edilmiştir. Örtmece sözcükler bu bağlamda iletişim anında insanların utandıkları,
iğrendikleri, tiksinti duydukları, korktukları vb. durumlardan kaynaklanan olumsuz durumları
örterek daha etkili ve verimli bir iletişimin gerçekleşmesini sağlar. Bu makalede Türkmen
Türkçesinde tabu ve örtmeceye dayalı söz varlığı derlenmiş, bunlar konularına göre tasnif edilerek
çeşitli alt başlıklar altında incelenmiştir. Makaledeki tabu ve örtmecelere dayalı söz varlığı
Türkmen Türkçesi üzerine hazırlanmış sözlüklerden derlenmiştir.