摘要：«مکتب‌خانه» به دلیل قدمت طولانی و پوشش حداکثری، یکی از مهم‌ترین نهادهای آموزشی−تربیتی، پس از ورود اسلام به ایران به شمار می‌رود که تأثیرات پایداری در فرهنگ تربیتی ایران، از جمله «اخلاق حرفه‌ای معلمی»، داشته است. در این مقاله، با هدف تبیین نقش مکتب‌خانه‌ها در شکل‌گیری اخلاق حرفه‌ای معلمی و با بهرهگیری از روش پدیدارشناسی تفسیری، نگارندگان تلاش کرده‌اند تا تجارب زیسته افرادی که مکتب‌خانه را درک کرده‌اند، فهم و روایت کنند. بدینمنظور، با کاربرد روش نمونه‌گیری هدفمند، سیزده نفر از سالخوردگانی انتخاب شدند که فضای مکتب‌خانه را درک کرده بودند و برای گردآوری اطلاعات از ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته و برای تحلیل یافتهها نیز از روش اسمیت استفاده شد. پس از تحلیل مصاحبه‌ها، مؤلفههای اخلاق حرفه‌ای معلمانِ مکتب‌خانه در پنج مقوله عمده و هجده خرده‌مقوله تقسیم‌بندی شد که مقولههای اصلی عبارت‌اند از: شور و شوق معلمی، تعهد حرفه‌ای، ایجاد میل به یادگیری در فراگیران، توجه ویژه به تربیت اخلاقی و دانش تدریس. نتایج نشان میدهد که شماری از شاخص‌های مثبت و منفی اخلاق حرفه‌ای معلمی امروز جامعه ایران، ریشه در نگرش و رفتار معلمان مکتب‌خانه دارد و انجام پژوهش‌های مشابه میتواند در تبیین وضعیت موجود و مطلوب اخلاق حرفه‌ای معلمی ایران راهگشا باشد.
其他摘要：Because of the long history and maximum coverage, maktabkhaneh (old Iranian school) was one of the most important educational institutions after the entrance of Islam into Iran. It has had permanent influence on Iranian educational culture, including "teachers' professional ethics". In this study, aiming at clarifying the role of maktabkhaneh in formation of professional ethics of teachers through an interpretative phenomenological approach, the researchers have tried to understand and account for the lived experiences of people who have been educated in maktabkhanehs. To do so, 13 elderly people who had experienced the atmosphere of maktabkhaneh were selected using purposive sampling. Then, needed information was collected using semi-structured interviews, and the Smith method was used for analyzing the interviews. After analyzing the interviews, the components of teachers' professional ethics were divided into five main categories and eighteen subcategories, including the enthusiasm in teaching, professional commitment, creating an eagerness to learn in students, special attention to moral education and teaching knowledge. The results showed that the a number of positive and negative indicators of teachers' professional ethics in today's Iranian society are rooted in the attitudes and behaviors of maktabkhaneh teachers, and doing similar studies can help to explain the current and favorable situation of teachers' professional ethics in Iran.
