摘要：با خروج نخبگان و بازنگشتن آنها به کشور، ژن‌های نخبگی هم به کشورهای نخبه‌پذیر منتقل و سبب تضعیف جریان توسعه‌یافتگی در کشور می‌شوند. هدف کلی این پژوهش طراحی الگوی نگهداشت ژن نخبگی در کشور با تأکید بر وزارت‌های علوم و بهداشت است. روش به‌کار‌رفته، ترکیبی از نوع اکتشافی متوالی است. 25 نفر از استادان نخبۀ وزارت‌های علوم و بهداشت در بخش مصاحبه شرکت داشتند که با روش نمونه‌گیری قضاوتی - هدفمند انتخاب شدند. در بخش کمی، نمونه شامل 163 نفر از استادان با شرایط خاص بود که به روش تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌های کیفی پژوهش، مصاحبۀ نیمه‌ساختارمند بود. در بخش کمی از روش دلفی فازی برای اجماع نظرهای خبرگان و از روش مدل معادلات ساختاری برای تعیین بار عاملی بین متغیرهای آشکار و پنهان و روایی و پایایی استفاده شد. نتایج پژوهش بیان‌کنندۀ وجود 553 مضمون پایه و 5 مضمون سازمان‌دهنده (عوامل: جاذبه، دافعه، مداخله‌گر، فردی و نگهدارنده) در حوزۀ نگهداشت ژن نخبگی بودند. در روش دلفی فازی پس از سه راند که خبرگان به اجماع رسیدند، از 96 سؤال پرسش‌نامه 5 سؤال حذف شد و براساس مدل معادلات ساختاری مشخص شد عوامل جاذبه، دافعه، فردی، مداخله‌گر و نگهدارنده، درصد واریانس بالایی از عوامل نگهداشت ژن نخبگی را تبیین می‌کنند.
