摘要：هدف از انجام پژوهش حاضر، مقایسة اثر هشت هفته تمرین هوازی (مهارت بسته) در محیط ثابت و قابل‌پیش‌بینی و تمرین فوتبال (مهارت باز) در محیط متغیر و غیرقابل‌پیش‌بینی، بر سطوح عامل نوروتروفیک مشتق از مغز معتادان درحال‌ترک بود. طرح پژوهش ازنوع پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل بود. 45 مرد معتاد با میانگین سنی و انحراف استاندارد 65/6 ± 93/30 سال که مادة شیشه وابستگی اصلی آن‌ها به‌شمار می‌رفت، به‌طور تصادفی به گروه‌های تمرین هوازی، تمرین‌های فوتبال و کنترل تقسیم شدند. سطوح نوروتروفیک مشتق مغزی قبل از شروع مداخله و پس از اتمام مداخله اندازه‌گیری شدند. برای مقایسه‌های بین‌گروهی از تحلیل کوواریانس یک‌راهه استفاده شد و داده‌های پژوهش با استفاده از اس.پی.اس.اس. نسخة 24 تحلیل شدند. نتایج پژوهش نشان داد که هشت هفته فعالیت هوازی و تمرین‌های فوتبال باعث افزایش معناداری در سطوح نوروتروفیک مشتق مغزی سرم معتادان درحال‌ترک نسبت به گروه کنترل شدند P < 0.05)). همچنین، بین مقادیر پس‌آزمون دو گروه تمرین هوازی و تمرین‌های فوتبال اختلاف معناداری به سود گروه تمرین‌های فوتبال مشاهده شد (P < 0.05). به‌طورکلی و با توجه به نتایج پژوهش حاضر، به‌نظر می‌رسد برنامة فعالیت هوازی و تمرین‌های فوتبال موجب افزایش سطوح نوروتروفیک مشتق مغزی در افراد دارای اعتیاد به مواد محرک می‌شوند و می‌توان از این نوع تمرین‌های ورزشی به‌خصوص تمرین‌های فوتبال برای بهبود سطوح مختل‌شدة این عامل مغزی در معتادان درحال‌ترک استفاده کرد.
