摘要：هدف از پژوهش حاضر، تعیین سهم نسبی عوامل آنتروپومتریک، رشد جسمانی و بلوغ جنسی در توسعۀ توان بی‌هوازی پسران 11 تا 18 ساله بود. بدین‌منظور، 170 آزمودنی (27ـ16 نفر از ردههای سنی 18ـ11 سال) در دو جلسۀ مجزا در پژوهش شرکت کردند. جلسۀ اول شامل اندازه‌گیری‌های تن‌سنجی و سنجش بلوغ جنسی با استفاده از مقیاس تانر بود. در جلسۀ دوم نیز جمع‌آوری بزاق جهت تعیین تستوسترون بزاقی و اندازه‌گیری توان بی‌هوازی با استفاده از آزمون وینگیت انجام شد. همچنین، تفاوت توان بی‌هوازی بین ردههای سنی مختلف با استفاده از آزمون آنوا، ارتباط هر عامل با توان بی‌هوازی به‌وسیلۀهم‌بستگی نیمه‌تفکیکی درجۀ دوم و تعیین سهم نسبی هر عامل در توسعۀ توان بی‌هوازی با استفاده از رگرسیون چندگانه انجام شد. نتایج آزمون آماری آنوا نشان می‌دهد که توان اوج و توان میانگین نسبی بین ردههای سنی مختلف تفاوت معناداری دارد و این تفاوت از ردۀ سنی 15 سال به بعد شروع می‌شود (0.01>P).علاوه‌براین، هم‌بستگی معناداری بین سطوح تستوسترون بزاقی (r=0.38) و توده بدون چربی (r=0.38) با توان بی‌هوازی اوج به‌دست آمد. بین سطوح تستوسترون بزاقی (r=0.42) و توده بدون چربی (r=0.38) با توان بی‌هوازی میانگین نیز ارتباط معناداری مشاهده شد. شایانذکر است که 47 درصد از تغییرات واریانس توان بی‌هوازی توسط تستوسترون بزاقی و توده بدون چربی قابل‌پیش‌بینی بود. به‌طورکلی، بلوغ جنسی نقش مهمی در افزایش چشمگیر توان بی‌هوازی پس از 15 سالگی دارد؛ لذا، بهترین زمان برای اعمال تمرینات بی‌هوازی درکودکان، بعد از وقوع بلوغ جنسی است.
