首页    期刊浏览 2025年12月28日 星期日
登录注册

文章基本信息

  • 标题:قانون مدنی یا فقه فارسی: جستاری در منابع و ساختار قانون مدنی ایران
  • 本地全文:下载
  • 作者:کاظمی, محمود
  • 期刊名称:Faṣlnāmah-i Pizhūhish-i Huqūq-i Khuṣūṣī
  • 印刷版ISSN:2345-3583
  • 出版年度:2020
  • 卷号:8
  • 期号:29
  • 页码:249-276
  • 出版社:Allameh Tabataba'i University Press
  • 摘要:قانون مدنی ایران تجلی پیوند سنت و مدرنیته است و به‌خوبی بین قواعد حقوق بومی (فقه اسلامی) و نظامهای حقوقی پیشرفته، سازگاری ایجاد کرده؛ این قانون از یک ‌سو، بر پایه قواعد و فقه امامیه و از سوی دیگر بر مبنای نهادهای حقوقی جدید (قانون مدنی فرانسه) استوارشده است؛ اما نقش این دو منبع در ساختار قانون مدنی ایران، یکسان نیست. برخی از مواد قانون مدنی فرانسه به دلیل عدم مغایرت با فقه اسلامی عیناً وارد قانون مدنی شده است، اما محتوای بسیاری از مواد اقتباس‌شده از قانون مدنی فرانسه برای انطباق با فقه امامیه، با دقت و مهارت تغییر داده‌شده است. همچنین بخش عمدهای از مواد قانون، بهویژه در فصل مربوط به عقود معین، عیناً از فقه امامیه اقتباس‌شده است. همّ نویسنده قانون مدنی بر آن بوده که ساختار قانون مدنی بر مبنای فقه امامیه پیریزی گردد. بدین‌سان، شکل و تقسیم‌بندی کلی را از قانون مدنی فرانسه اقتباس کرده، اما محتوی را بر اساس فقه امامیه تهیه‌کرده است. تأثیر فقه امامیه بر قانون مدنی به حدی است که برخی اساتید به‌درستی، آن را «فقه فارسی» نامیدهاند. در این مقاله تلاش شده ضمن بررسی ساختار قانون مدنی و تأثیر فقه اسلامی و حقوق فرانسه بر آن، به برخی ابهامات آن اشاره گردد.
  • 关键词:ابهامات قانون مدنی;انطباق;تاریخچه قانون مدنی;منابع قانون مدنی ایران;نحوه ی تدوین قانون مدنی
国家哲学社会科学文献中心版权所有