摘要：Plastiklerin üretim artışı, geri dönüşüm ve depolamadaki yetersizlikler, bilinçsiz kullanım ve bertaraf alışkanlıkları, bu konuyu giderek daha önemli hale getirmeye başlamıştır. Bundan dolayı bu problemlerin çözümünde özellikle üstün yetenekli bireylere görev düşmektedir. Bu çalışmada Batı Karadeniz Bölgesinde bulunan Bilim ve Sanat Merkezlerinde (BİLSEM) öğrenim gören ulaşılabilen tüm ortaokul öğrencilerinin plastik atıkların geri dönüşümü ve çevreye etkileri konularında tutumları tarama yöntemiyle incelenmiştir (175 öğrenci). Normal akranlarında ise Kastamonu il merkezinde 11 ilköğretim okulunda öğrenim gören öğrenciler dahil edilmiştir (1492). Veri toplama aracı olarak daha önceden geliştirilen Çevre Tutum Ölçeği (ÇTÖ) kullanılmıştır. Toplanan veriler nicel olarak SPSS 15 programı ile analiz edilmiştir. BİLSEM öğrencileri ile normal akranları t-testi ile karşılaştırılarak anlamlı farklılıklar elde edilmiştir. BİLSEM öğrencilerinin Geri Dönüşüm konusunda üst biliş becerilerinin yüksek olduğu anlaşılırken normal akranlarında çevre için fedakarlık yapabilme ve emek harcama kapasitelerinin daha fazla olduğu söylenebilir. Bu durum bilinçlenme arttıkça doğal duyguların kaybolmasına ve ekonomik düşünmeye sebep olmaktadır. Bu düşünceye literatürde “eko-centrik” perspektif denilmektedir. Öte yandan çevre için fedakarlık yapabilme ve haklarından vazgeçebilme ise post-kozmopolitan toplumlarda ekolojik vatandaşlık olarak isimlendirilebilir. Sonuç olarak hedef ve amaçların birey, toplum ve çevre açısından tutarlı bir şekilde belirlenerek öğrencilerin çevre bilincini artırmak için öğretim programlarındaki çevre konularının güncellenmeli ve çevreye yönelik çalışmaların içerisinde aktif olarak yer almaları sağlanmalıdır.
其他摘要：The increase in the production, incapacity in recycling and storage, unaware use and disposal of plastics have triggered these issues. Therefore, gifted individuals should take part in more in solution of these problems. In this study, the attitudes of the gifted students in art and science center of West Black Sea region of Turkey towards the recycling of plastic wastes and environmental effects were surveyed (175 students). In the case of normal peers, the students from eleven schools in the city center of Kastamonu were chosen (1492 students). As a data collection tool, the previously developed Environmental Attitude Scale were used. The collected data was quantitatively analyze by SPSS 15 program. The gifted student and normal peers were compared and significant differences were determined by t-test. It can be revealed that while the gifted students have higher meta-cognition skills about the recycling, normal peers have higher tendencies to sacrifice their right for the environment and used labor for that purposes. In this state, unfortunately the increase in awareness results in loosing the naturel intentions leading thinking in economical. The concept is called economy-centric perspective in literature. While sacrificing the rights for the environment has been started to be called as ecological citizenship in post-cosmopolitan societies. As a result the goals and targets should be determined in harmony of individual society and environment. In order to increase the awareness of the students towards environment, the subjects in the program should be updated and also students should participate more in these studies.
关键词：Çevre eğitimi;plastik atıklar;geri dönüşüm;tutum ölçeği;bilim ve sanat merkezi;üstün yetenekli öğrenci
其他关键词：environmental education;plastic wastes;recycling;attitude scale;art and science center;gifted students
