摘要：Laboratuar, en genel tanımıyla bir bilim insanının tabii bilimler alanında deneysel olarak çalışmalar yaptığı, denemeler ve çeşitli analizler gerçekleştirdiği ve çeşitli malzemelerin üretimini yaptığı alana genel olarak verilen isimdir (Çepni & Ayvacı, 2008). Laboratuarda, öğrenilmek istenilen konu birinci elden yaparak yaşayarak öğrenilebilir. Laboratuar ortamında öğrenciler konuya aktif olarak katılırlar ve bu sayede konuyu içselleştirebilirler. Bu bakımdan fen konularının laboratuar ortamında deneylerle anlatılması fen ve teknoloji öğretiminde büyük bir önem arz etmektedir (Yenice, 2005). Geleceğin öğretmeni olacak öğretmen adaylarının, laboratuar kavramını anlamlandırması bu bakımdan çok önemlidir. Bu amaçla öğretmen adaylarının laboratuar kavramına yükledikleri mecazların belirlenmesi gerekmektedir. Türkçede mecaz, benzetme, istiare, metafor gibi anlara gelen bu kelime, bir kavram ya da terimin belirli bir benzerliği ifade etmek için farklı bir içeriğe büründüğü bir dil formudur (Yıldırım & Şimşek, 2005). Bu araştırmanın amacı, fen ve teknoloji öğretmen adaylarının fen laboratuarına ilişkin metaforlarını ortaya koymaktır. Bu amaçla fen ve teknoloji öğretmen adaylarının fen laboratuarına ilişkin metaforları metafor analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Bu araştırmada, doğal ortamda oluşan algı ve olaylar, gerçekçi ve bütünlüğü bozulmadan incelenmek amacıyla nitel araştırma yöntemine başvurulmuştur (Balcı, 2011). Nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim (fenomenoloji) desenine göre tasarlanan bu çalışmada verilerin analizinde içerik analizi yöntemleri kullanılmıştır. (Patton, 1990; Yıldırım & Şimşek, 2005). Araştırmanın katılımcıları, amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. Araştırmanın katılımcılarını, 2013-2014 Eğitim-Öğretim Yılı güz döneminde Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Öğretmenliği Ana Bilim Dalı 3. sınıfında öğrenim görmekte olan (n=72) öğretmen adayları oluşturmaktadır. Katılımcılar tarafından toplam 51 adet metafor üretilmiştir ve bu metaforlar toplam dokuz kategoriye ayrılmıştır. Kategorilerin çoğunda katılımcılar fen laboratuarı ile ilgili olarak olumlu metafor (�) üretmiştir. Katılımcılar tarafından elde edilen verilerde en çok “mutfak” metaforu (n=17) kullanılmıştır. Kategorilere göre değerlendirdiğimizde erkekler en fazla işlevine göre fen laboratuarını (6) kategorize ederken, kadınlar en fazla keşfetme ve yeni ürün üretme ortamı olarak (!) kategorize etmiştir.
关键词：Fen ve Teknoloji Öğretmen Adayları; Fen Laboratuarı; Metaforlar
