摘要：Wartość architektury tkwi w dobrze rozplanowanej funkcji,przyjętych proporcjach oraz w zastosowanych detalach. Te ostatnie mogą występować na zewnętrznych oraz wewnętrznych powierzchniach obiektu. Ich projektowanie wiąże się z różnymi elementami architektonicznymi,takimi jak tympanony,wnęki,obramienia,szczyty,portale,pinakle itp.,często jeszcze dekorowanymi w architekturze ceglanej specjalnie wykonanymi cegłami kształtówkami. Do tego dochodzą dzieła malarskie powstałe bezpośrednio na materiale budowlanym bądź tynkach. Jako najmniej trwałe,niknące z elewacji,tym samym ze świadomości badaczy,czyli szczególnie wymagające udokumentowania oraz opracowania naukowego są dekoracje wykonane na zaprawie wapiennej. Najczęściej powstały one przez naniesienie rytów na mokrym tynku,później pomalowaniu odpowiednich partii wybranym kolorem (kolorami). Tematem powszechnym w ceglanej architekturze gotyckiej były wzory wypełnień fryzów,blend,obramień otworów itp.,odwołujące się do plastycznych wypełnień,jakimi były maswerki okienne. Większość spośród zachowanych przykładów występuje na obiektach sakralnych,chociaż nie brakuje ich również w architekturze świeckiej średniowiecznych miast. Dla każdego odbiorcy,w różnych epokach historycznych,pozostawały one ciekawym uzupełnieniem struktury architektonicznej budowli. W przypadku zaniedbanej architektury,zawierającej wypłukane świadectwa istnienia pierwotnych,szczątkowo zachowanych malarskich dekoracji elewacji,dociekliwi mogą doznać fascynacji,dokonując własnego odkrycia,gdy na wyblakłym tle zobaczą zarys dawnej dekoracji stworzonej przez średniowiecznego „artystę” – budowniczego.
