摘要：Son yıllarda, kültürel miras hakkı hem insan haklarının hem de kültürel mirasın korunmasına yönelik uluslararası sözleşmelerin kapsamına gittikçe artan bir şekilde dahil ediliyor. Kültürel mirası sosyal kimliklerinin bir parçası olarak kabul eden bireylerin ve grupların ona erişimini ve ondan faydalanabilmesini kısıtlayan uygulamaların insan hakları ihlali olarak değerlendirilmesi gerektiği, akademik ve profesyonel çevrelerce de sıkça dile getirilmeye başlandı. Bu makale, kültürel miras hakkı konusundaki güncel akademik tartışmaları ve uluslararası sözleşmeler nezdindeki gelişmeleri “yerel mülkiyet” ve “katılım” odaklı iki farklı yaklaşım üzerinden incelemeyi amaçlıyor. Her iki yaklaşım da kültürel mirasın insan hakları temelli bir anlayışla korunmasının daha demokratik ve eşitlikçi süreçlere olanak vereceğini vurgulasa da, bu hakkın nasıl kavramsallaştırılması, neleri kapsaması ve kim(ler)e tanınması gerektiği konusunda farklı görüşler sergiliyor. Günümüzde “yerel mülkiyet” odaklı yaklaşım, uluslararası hukuk alanında daha yaygın olarak kabul görmektedir. Ancak Ian Hodder (2010) tarafından öne sürülen “katılım” odaklı yaklaşım, kültürel mirasla çeşitli ekonomik, kültürel ve politik amaçlarla ilişki kuran toplumun farklı kesimlerinin hak taleplerini dikkate alması dolayısıyla daha kapsayıcıdır.
其他摘要：In recent years, the right to cultural heritage has come to be included more and more within the framework of international conventions for the protection of human rights and cultural heritage. Furthermore, academic and professional circles have been increasingly considering the idea that practices limiting the access and enjoyment of individuals and groups who claim cultural heritage as part of their social identity should be treated as violations of human rights. This article aims to explore current academic debates on cultural heritage rights and related transformations in international conventions by focusing on “local ownershipbased” and “participationbased” approaches. While both emphasize that the adoption of human rightsbased approaches in the protection of cultural heritage would allow for more democratic and egalitarian processes, they differ on how this right should be conceptualized, what it should involve, and whose right it should be. Local ownershipbased approach is more widely accepted in international law at present. However, participationbased approach put forward by Ian Hodder (2010) is more inclusive because it considers rights claims by different segments of society that relate to cultural heritage for various economic, cultural and political purposes.
关键词：Kültürel Miras;Kimlik Politikaları;İnsan Hakları;Kültürel Miras Hakkı;Uluslararası Hukuk
其他关键词：Cultural Heritage;Identity Politics;Human Rights;Cultural Heritage Rights;International Law
