摘要：Szeroko rozpowszechnionym pogladem wsrod wspolczesnych metodolo- gow jest koncepcia filozofi wywodzaca sie z empiryzmu D.Hume'ai A.Comte'a.D.Hume wyciagnat ostateczne wnioski z postulatu Kartezjusza, ze prawomocnym poznaniem jest tylko takie, ktore jest jasne i wyrazne.A poniewa tylko poznanie zmystowe zdaje sie speniac te dwa kryteria, uznat je 2a jedyne pewne i podstawowe zrodto poznania.Z tego powodu 2a nienaukowe uwazat takie pojecia, jak substancja i wplyw przyczynowy.Wedhug Hume a nie da sie udowodnie istnienia substancji ani a priori, ani a posteriori i dlatego nazywa ja.niezrozumniala chimera".Podobnie podszedt do pojecia przyezyny sprawczej, Wedlug jego empiycystycznego ujeia przyczyna spraweza to takie ziawisko, ktore wywotuje w umysle zywa idee innego zjawiska.Koniecznosc zwiazku przyczynowego powstaje dzieki nawykowi psychologicznemu taczenia dwoch percepci czlonow stosumku przyezynowego.Nawyk ten to przymus, ktory przy pojawieniu sie jednej impresji zwraca momentalnie nasza uwage na idee innego zjawiska'..Koniecznosic - pisze Hume - jest czyms, co itnieje w umysle, nie zasw rzeczach"*.， W takiej koncepcji nie ma miejsca ani na metafizyczne twierdzenia o zwiazkach koniecznych zachodzacych w rzeczywistosci, ani na uzycie tego rodzaju zwiazkow do argumentacji za istnieniem Boga.
