摘要:Tarihsellik,bir fenomenin,herhangi bir toplumda özellikle de belirli bir zaman diliminde ve kayıtlanmış koşullarda ortaya çıkması ve gelişmesidir.Düşünce bir fenomendir.Düşünsel fenomenler toplumsal fenomenler,toplumsal fenomenler de tarihsel fenomenlerdir.Bu anlayışa göre,her şey belirli bir toplum ve tarih içinde meydana gelir.Bu anlamdaki "Tarihsellik''' kavramının,batıya ait tarihsellik kavramı ile zorunlu bir ilişkisi yoktur.Bizdeki tarihsellik,Akâid ilmindeki yapıda,islamî fırkaların ortaya çıkması ve gelişmesinin tarihsel tarihinde ve Kelam ilmi'nde örnekliği olan bir realitedir.Hiç kuşkusuz yeni kelamcılar gibi eski kelamcılar da,ifrat,tefrit ve mutedil karşıt uçların etki-tepki yasasına göre oluştuklarının farkındaydılar.2 Şu halde Kelam ilmi,belirli bir konjonktürde ve (toplumsal) alanda ortaya çıkmış,gelişmiş ve bizatihi tarihsel bir aşamada olgunlaşmış ve başka bir tarihsel aşamada da gerileme ve çökme süreçlerine girmiş tarihsel bir ilimdir.