摘要：Nearly 50 years ago there arose an idea to regulate the issues around the archaeological collection of the pre-war Pommersches Landesmuseum in Szczecin,one part of which,after World War II,remained in Szczecin,whilst another part was taken to Stralsund. It was not earlier than in the 80s and 90s of the 20th century when the political transformations in the Central and Eastern Europe made it possible to commence effective Polish-German negotiations concerning this problem. The then started dialogue between archaeologists from the neighbouring regions,West Pomerania and MecklenburgVorpommern,was moved onto the level of both countries’ Ministries of Foreign Affairs,whilst the negotiations were conducted on the basis of The Republic of Poland and the Federal Republic of Germany Treaty on Good Neighbourly Relations and Friendly Cooperation,singed in Bonn on 17 June 1991,in which both parties ensure that they will endeavour to solve problems relating to cultural assets and archives,beginning with individual cases (Art. 28 Point 3). The fundamental feature of archaeological museology,that is a strong connection of the gathered collection with a particular area,the extent of which is defined from a historical and administrative point of view and determined by location and importance of museum facilities,formed the basis for the concept of exchange of antiques. The project was finalised in 2009.The beginnings of collecting Pomeranian antiquities date back to the first half of the 19th century and they are connected with establishment of Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Altertumskunde. This pre-war archaeological collection was one of the basic elements of the regional collection of the evidence for the early culture of Pomerania,which,at the end of World War II,was shared by two neighbouring states. The evacuation of a part of the collection had a form of typical activities conducted to protect antiques and documentation. In this way one part of the archaeological collection remained in Szczecin,whilst the part secured outside the museum was taken to territory of the contemporary Germany whilst the rest of the collection (deposited in evacuation locations within the present borders of Poland) were lost in the turmoil of war and first post-war years. As regards chronology,the archaeological monuments that were subject to exchange come from various periods of the primeval history,up to the end of antiquity and early Middle Ages. The exchange allowed to collate the Pomeranian archaeological artefacts and mitigate the loss of archaeological heritage resources incurred by both parts of Pomerania and the present purpose of the exchange is to present,in a more complete way,the oldest history of culture of both Pomeranian regions.
其他摘要：Przed niemal 50. laty zrodził się pomysł unormowania losów zbiorów archeologicznych przedwojennego szczecińskiego Pommersches Landesmuseum,które po II wojnie światowej częściowo pozostały w Szczecinie,a po części znalazły się w Stralsundzie. Dopiero przemiany polityczne przełomu lat 80 i 90. XX w. w Europie Środkowej i Wschodniej umożliwiły skuteczne przystąpienie do polsko-niemieckich rozmów na ten temat. Rozpoczęty wówczas dialog pomiędzy archeologami z obu sąsiadujących regionów,Pomorza Zachodniego i Mecklenburg-Vorpommern,przeniesiono na szczebel Ministerstw Spraw Zagranicznych obu państw,a podjęte negocjacje prowadzono w oparciu o „Traktat między Rzeczypospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy,zawarty w Bonn 17 czerwca 1991 r.”,w którym obie strony zapewniają,iż będą dążyć do rozwiązywania problemów związanych z dobrami kultury i archiwaliami,poczynając od pojedynczych przypadków (art. 28 pkt. 3).Podstawę koncepcji wymiany zabytków stanowiła zasadnicza cecha muzealnictwa archeologicznego,czyli silny związek gromadzonych kolekcji z określonym terenem,którego zakres uwarunkowany jest historycznie,administracyjnie oraz rozmieszczeniem i rangą placówek muzealnych. Realizacja projektu dobiegła końca w 2009 roku.Początki gromadzenia zbioru starożytności pomorskich sięgają 1. poł. XIX w. i łączą się z powstaniem Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Altertumskunde. Ta przedwojenna kolekcja archeologiczna była jednym z podstawowych elementów regionalnego zbioru świadectw dawnej kultury Pomorza,które u schyłku II wojny światowej znalazło się w dwóch sąsiadujących państwach. Przeprowadzona ewakuacja części kolekcji miała charakter typowych działań zabezpieczających zabytki i dokumentację. W ten sposób część szczecińskiej kolekcji archeologicznej została na miejscu,część zabezpieczona poza muzeum znalazła się w granicach dzisiejszych Niemiec,a pozostałe – zdeponowane w miejscach ewakuacji położonych w obecnych granicach Polski – zaginęły w zawierusze końca wojny i pierwszych lat powojennych.Zabytki archeologiczne,które podlegały wymianie,pod względem chronologii pochodzą z różnych epok i okresów pradziejów,aż po schyłek starożytności oraz z wczesnego średniowiecza. Wymiana pozwoliła na uporządkowanie pomorskich zabytków archeologicznych i złagodzenie straty zasobów dziedzictwa archeologicznego obu części ziem pomorskich oraz służy pełniejszej prezentacji najstarszych odcinków dziejów ich kultury.
