摘要：From the cultural point of view,the space of a cemetery is an unfinished artefact; it undergoes constant transformations both as a material and as a non-material construct. It functions as a palimpsest whose space is created and adjusted by the passage of time; it is time that imposes new meanings and identities upon it. To read a cemetery correctly,one needs to be familiar with the language in which it has been written and to subject it to several readings,since the first reading,i.e. that of a cemetery’s “clearly visible,evident and intentionally exposed” (as J. Kolbuszewski put it) objects and signs,does not allow the scholar to profoundly reconstruct its space. My example will be a village cemetery located in the Cracow-Częstochowa Jura region (in the village of Złoty Potok,Janów commune,Częstochowa county).
其他摘要：Cmentarz jest to przestrzeń grzebalna rządzona przez dyrektywy kulturowe,których przejawem są naziemne obiekty i znaki „jawnie dostrzegalne,widome i celowo eksponowane” – pisał Jacek Kolbuszewski. Tworzą one architekturę i infrastrukturę cmentarza; to za ich sprawą dokonuje się identyfikacja danej przestrzeni właśnie jako cmentarza i bliższe jego określenie w kategoriach kulturowych,społecznych czy chronologiczno-historycznych (zob. Kolbuszewski 1994: 290–293). Z kulturowego punktu widzenia przestrzeń cmentarza jest tworem niedokończonym. Jawi się jako „swoisty tekst kultury” (Kolbuszewski 1994: 298) odzwierciedlający ideologię i estetykę swej epoki,obrazujący „znamienny dla danego czasu stosunek do śmierci,a zatem również i stosunek do życia” (Kolbuszewski 1996: 30) dający zarazem świadectwo ludzkich losów. To czas uzgadnia i kreuje jego przestrzeń,stale nadpisuje nowe znaczenia i tożsamości. Nie zapominajmy też,że to człowiek,poruszając się po jakiejkolwiek przestrzeni,również po przestrzeni cmentarza,odbiera ją indywidualnie – „czyta” ją i „pisze”. Tym sposobem każda przestrzeń,jako konstrukt materialny i niematerialny,jest nieustannie „przeobrażana”. Funkcjonuje jako palimpsest,czyli jest konfiguracją tropów – jak powiedziałby Hayden White stosujący ten termin do obszaru historii (White 2000: 171–210) lub konfiguracją śladów – jak pisze Ewa Rewers o palimpseście miasta (Rewers 2005: 22). Z tego powodu cmentarz zobowiązuje,jak wiele innych tekstów kultury,do stałych zabiegów re-konstrukcyjnych.
