摘要：هدف: تضمین رفتار عادلانه و منصفانه با سهام‌داران، مسیر رسیدن به بازار کارا، منصفانه و شفاف را هموار می‌سازد. هدف از این پژوهش، بررسی کفایت و پیاده‌سازی مقررات مرتبط با اصل رفتار عادلانه و منصفانه با صاحبان سهام از سوی ناشران است. روش: در این پژوهش، پس از بررسی اصل 17 سند «اهداف و اصول مقررات‌گذاری اوراق بهادار» آیسکو در خصوص رفتار عادلانه و منصفانه با صاحبان سهام، چارچوب مقرراتی ایران و ایالات متحده با استانداردهای این اصل تطابق داده شد. در این فرایند، ضعف‌های مقررات موجود نمایان شده است. در ادامه پژوهش با استفاده از رویکرد کمّی و ابزار پرسش‌نامه و طراحی آزمون فروض، میزان پیاده‌سازی قوانین و مقررات موجود بررسی شده است. یافته‌ها: سه مضمون کلیدی که در سند آیسکو بر آنها تأکید شده، عبارت‌اند از: حقوق اساسی سهام‌داران، گزارش‌دهی معامله‌های مؤثر بر کنترل و گزارش‌دهی دارندگان اطلاعات نهانی. مهم‌ترین ضعف ساختاری مقررات در حوزه ناشران، بی‌توجهی به معامله‌های است که به تغییر کنترل و گزارش‌دهی اینگونه معامله‌ها منجر می‌شود. در حالی که در قوانین و مقررات ایالات متحده، الزام‌های سخت‌گیرانه و دقیقی در خصوص ردیابی و گزارش‌دهی اینگونه معامله‌ها وجود دارد. همچنین به‌طور کلی، دامنه و گستردگی افشای مورد درخواست در ایالات متحده بیش از ایران است. نتیجه‌گیری: در پیاده‌سازی قوانین و مقررات موجود در حوزه حقوق اساسی سهام‌داران در همه بخش‌ها، به‌جز تخصیص سود تقسیمی مجمع، پیاده‌سازی قوانین و مقررات تأیید شد. اما در بخش گزارش‌دهی دارندگان اطلاعات نهانی، مشکل‌های جدی وجود داشته و این فرضیه به‌همراه فرضیه‌های فرعی مربوطه هیچ‌یک تأیید نشدند.
