期刊名称：International Journal of Geography and Geography Education
电子版ISSN：2630-6336
出版年度：2020
期号：42
页码：199-222
DOI：10.32003/igge.692207
出版社：Marmara University
摘要：Doğu Anadolu Bölgesinde yer alan Van şehri coğrafya bakımından önemli bir konuma sahip ve birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. İl sınırları içerisinde Van Gölü, Akdamar Kilisesi, "kaleler kenti" olarak anılmasını sağlayan kaleleri, dünyaca ünlü kedisi, kahvaltısı ve Van otlu peyniri ile sıkça adından söz ettirmektedir. Van, sahip olduğu bu zenginlikleriyle ve pek çok turizm aktivitesine olanak sunan bölgenin önemli bir turizm kentidir. Turizm, dezavantajlı kırsal alanların kalkınmasında önemli bir bileşen olabilmektedir. Bu çalışma kapsamında, kırsal turizmin, bölge için kırsal kalkınmaya ivme kazandıracak bir araç olarak tarım ve hayvancılık sektörlerinin tamamlayıcısı olmasının önemi vurgulanarak bu süreçte önemli rol alabilecek kırsal kadının durumu eleştirel bir bakış açışıyla değerlendirilmektedir. Çalışmanın amacı, önemli bir yerel lezzet olan ancak turistik ürün olarak henüz yeterince değerlendirilemeyen ve kırsal turizm çalışmalarında ele alınması ile bölge için önemli katma değer yaratacağı düşünülen Van otlu peyniri ve peynirin yapımı sürecinde yoğun emek harcayan kırsal kadının durumunu ortaya koymaktır. Van’ın dört farklı ilçesinde yürütülen araştırmada nitel araştırma tasarımından çoklu vaka çalışması yapılmıştır. Çalışmada ayrıca etnografik yöntemde kullanılarak gözlemci olarak da katıldığımız araştırma ile peynir yapımı sürecinin her aşamasında yoğun emeği olan kadınların süreci yönetmeleri, katkıları, günlük yaşamları, kültürleri, peynirin kendi hayatlarındaki yeri hakkında veri toplamak amacıyla yüz yüze mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Araştırmada elde edilen bulgular şu şekildedir; a) kadınların süreç içinde yer alma ve ekonomik çıktılardan faydalanmaları değişkenlikler içermektedir; b)kadınların toplumun kültürel ve tarihsel özelliklerinden yoğun bir şekilde etkilendikleri, özellikle bölgedeki aşiretçilik normlarının kadınların günlük yaşamlarında önemli bir etkisinin olduğunu ve bunun da peynir üretim ve pazarlama süreçlerine yoğun bir şekilde yansıdığı görülmektedir. Kırsal turizmin bölge için önemli bir kalkınma aracı olabileceği ve ekonomik değer yaratma noktasında önemli bir yerel değer olduğu düşünülen Van Otlu Peynirinin “üretim hikayesinin” turistik ürün olması noktasında ise henüz ciddi olarak ele alınarak çözülmesi gereken sorunlar olduğu görülmüştür.
