摘要：19. yüzyılın sonlarına kadar “Seyahat, Seyahatnâme ve Gravür” kavramları bir yönüyle, yeni ülkelere ve kentlere doğru yol alan seyyahları ve onların gördüklerini başkalarına aktardıkları notları ifade etmektedir. Fakat diğer yönüyle de, kendi tanıklıklarını başkalarının gözünde de canlandırabilmelerini sağlayan görsel kaynakları tanımlamıştır. Batı dünyasının Osmanlı coğrafyasına bakışının da değiştiği 19. yüzyılda yazılmış seyahatnâme ve gravürlerden yararlanılarak, kentlere ilişkin önemli çıkarımlar günümüzde yapılabilmektedir. Trabzon Kenti özelinde kent ve konuta ilişkin görsel belgeler üzerinden yaptığımız bazı tesbitler, kısmi de olsa Osmanlı dönemi kent ve konutlarına yönelik bir algı yaratabilmektedir. Önemli bir liman kenti olan Trabzon kentine ilişkin irdelenen seyahatnâmeler, sadece sanat ve mimarlık tarihimiz için değil, aynı zamanda kültür tarihimiz için önem teşkil etmektedir.
