出版社：Institute of Architecture and Urban and Spatial Planning of Serbia
摘要：U radu su, u formi teorijske rasprave, dati sažeti prikazi relevantnih metodoloških postupaka za determinisanje dnevnih urbanih sistema i načina njihovog prostorno-funkcionalnog ispoljavanja. Ukazano je na mogućnost korišćenja dnevnih urbanih sistema za instrumente regionalnog planiranja i regionalnog razvoja. Predložen je model izdvajanja dnevnih urbanih sistema Srbije prilagođen domaćim socioekonomskim uslovima. Dosadašnja iskustva u istraživanju demografskih, prostornih i funkcijskih komponenti dnevnih urbanih sistema govore da su za definisanje modela njihovog ispoljavanja i trajanja u prostoru i vremenu najrelevantniji indikatori o razmeštaju i funkcijskom usmerenju centara rada i naselja stanovanja i o kvantitativno-kvalitativnim osobinama dnevnih migranata. Dnevni urbani sistemi u Srbiji su se razvijali u uslovima stalnog prerazmeštaja stanovništva iz sela u gradove i manje-veće sinhronizovanosti procesa deagrarizacije, industrijalizacije i urbanizacije sa opštim socioekonomskim tokovima. Shodno dinamici razvoja funkcija rada, stanovanja, obrazovanja uslužnih delatnosti i javno-socijalnih službi u urbanim regionima, formirani su dnevni urbani sistemi i uspostavljena je njihova hijerarhija. U radu su prikazani rezultati novijih istraživanja dnevnih urbanih sistema u Srbiji vršenih za naučne i aplikativne potrebe (izrada regionalnih prostornih planova opština Južnog pomoravlja i Timočke krajine i određivanje nodalnih sistema u Zlatiborskom okrugu). Dnevni urbani sistemi, posebno njihov regionalni uticaj i značaj, predloženi su za instrumente racionalne prostorno-funkcionalne organizacije Srbije. Na bazi relevantnih teorijsko-metodoloških postupaka i prikazanih empirijskih iskustava, formiran je model razvoja dnevnih urbanih sistema, čime se u velikoj meri određuju strateški pravci prostorne organizacije mreže naselja nacionalnog regionalnog i lokalnog nivoa.
关键词：dnevni urbani sistem; dnevna migracija stanovništva; funkcionalno-urbani region; funkcionalna diferencijacija prostora; urbani centri i polja njihovog uticaja; Srbija
