出版社：Institute of Architecture and Urban and Spatial Planning of Serbia
摘要：Veliki proizvodni sistemi se razvijaju u okviru velikih gradova, duž osovina razvoja ili u zonama obimne eksploatacije mineralnih sirovina. Sa stanovišta politike ravnomernijeg regionalnog razvoja, značajniji su oni proizvodni sistemi koji su locirani van zona visoke urbane koncentracije. Relativno velika kapitalna ulaganja koja prate izgradnju i razvoj ovih sistema omogućuju da se deo finansijskih sredstava može usmeriti na razvoj komunalnih, infrastrukturnih sistema naselja, na razvoj usluga, zapošljavanje stanovništva, unapređuju tako životni standard gradskih, ali i ruralnih naselja u okruženju. Uz neke pozitivne efekte, razvoj ovih rudarskih sistema a pre svega onih koji se tiču kopova, elektrana i bazične hemijske industrije, stvara tokom eksploatacije i obrade sirovina niz konflikata u okruženju (prostorni, ekološki, socijalni i dr). U takvim uslovima prostorno planiranje ima veoma važnu ulogu za identifikaciju i ublažavanje navedenih konflikata, usaglašavanje suprotstavljenih interesa korisnika prostora i smanjenje ostalih negativnih uticaja na okruženje. Obimna eksploatacija mineralnih resursa koja se bazira na upotrebi teške mehanizacije na površinskim kopovima, dovodi do brojnih strukturnih promena u neposrednom okruženju, kao što su: poremećaj ekosistema, degradacija /poljoprivrednog/ zemljišta, promene u vodnim sistemima premeštanje/preseljenje stanovništva i promene socioekonomske populacione strukture, premeštanje saobraćajne mreže i ostalih infrastrukturnih objekata/mreža, industrijskih postrojenja, itd. Upravljanje ovakvim promenama zahteva operacionalizaciju posebnih razvojnih planskih sistema revitalizaciju i prostornu organizaciju u velikim rudarskim basenima odnosno, u područjima koja su pod uticajem obimne eksploatacije mineralnih sirovina. Revitalizacija i uređenje prostora su u stvari, finalna faza istraživanja i razvojnog planskog procesa koja se odnosi na područja površinskih kopova mineralnih sirovina. Veliki obim, intenzitet i teritorijalnaraširenost degradacije prostora zahteva odgovarajuće planske intervencije u revitalizaciji i teritorijalnoj organizaciji. To je složen proces sa nizom aspekata, poput rekultivacije degradiranog zemljišta regulacije vodoprivrednih sistema, planiranja pejzaža, izgradnje saobraćajnih mreža i druge tehničke infrastrukture, izgradnje i uređenja naselja, itd. Revitalizacija i uređenje područja obimne eksploatacije mineralnih sirovina je dinamičan proces koji je diktiran dinamikom razvoja rudarskih radova.
关键词：veliki rudarski baseni; regionalni razvoj ; konflikti ; zaštita životne sredine ; komunalni i infrastrukturni sistemi; revitalizacija ; prostorni razvoj
