摘要：Öz Bu makalede özellikle 11 Eylül 2001 terör saldırılarından sonra küresel güvenliğin ve istikrarın önemli bir konusu haline gelen ve uluslar arası eğitim politikaları gündemine taşınan Pakistan'daki medreselerin durumu ve bu süreçte yapılan reform çalışmalarına dair bir analiz yapılması hedeflenmektedir.11 Eylül sonrası Pakistan medreselerine ilişkin daha çok batılı araştırmacılar tarafından yapılan çalışmalarda Pakistan'daki medreselerin temelde iki noktada toplanabilecek iddialarla itham edildikleri anlaşılmıştır. Bu kurumların müfredatlarında cihad ideolojisini öne çıkararak uluslar arası "radikal İslâmi gruplarla" bağlantılı oldukları ve onlara militan kazandırdıkları iddia edilmiştir. Ayrıca mezhepler arasında çatışmaları körükleyerek Pakistan toplumunda istikrarsızlığa ve mezhep savaşlarına neden oldukları da diğer iddiaların odağını oluşturmuştur.Medreseler Pakistan'da paralel bir eğitim sistemi oluşturmaktadır ve çoğunluğu Pakistan'daki İslâmi düşünce ekollerine bağlı olarak 1950'lerden sonra kurulan medrese kurulları tarafından yönetilmektedir. 11 Eylül terör saldırılarından sonra medreselere ve onların şiddetle ilişkilerine yönelik olarak gelişen söylem ve Pakistan hükümetine yöneltilen dış baskılar sonucunda bu kurumların reform edilmesi gerektiği ortaya konmuştur. Bu tarihten sonra medreselerin kayıt altına alınmasına, finans kaynaklarının tespit edilmesine ve müfredatlarına modern derslerin eklenmesine yönelik çalışmalar yürütülmüştür. Medreselerin reform süreci devam etmektedir.
关键词：Medrese; Pakistan medreseleri; Medrese reformları; Medrese ve şiddet ilişkisi
