摘要：Turizm; ödemeler dengesine yaptığı pozitif etki, döviz sağlaması, oluşturduğu istihdam, üretim çeşitliliğini artırması ve uluslararası ilişkiler bakımından ülke ekonomileri için çok önemlidir. Bu katkılarından dolayı turizm, özellikle Türkiye gibi birçok gelişmekte olan ülkeler için ekonomik kalkınmanın parçası olarak görülmektedir. Turizm verileri birçok veride olduğu gibi ekonomik kriz, güvenlik sorunları, doğal afet gibi etkenlerden etkilenmektedir. Bu faktörler veri setlerinde yapısal kırılmalara neden olabildikleri gibi testlerin sonuçlarına da etki etmektedirler. Bu çalışmanın temel amacı, turizm sektörü bileşenleri ile ekonomik büyüme arasındaki eşbütünleşik yapıyı yapısal kırılmalar ve farklı varyanslık durumları altında incelemektir. Analiz sonuçları incelendiğinde, turizmin Türkiye’nin ekonomik büyümesine ve dış ticaret dengesine olumlu etki ettiği bununla birlikte reel efektif döviz kurunun turizm açısından anlamlı bir etkisinin olmadığı, turist sayısının ise turizm gelirini arttırdığı sonuçlarına ulaşılmıştır. Sonuçlara ek olarak, serilerdeki yapısal kırılmaların ve sabit varyans varsayımından sapmaların turizm-büyüme ilişkisine etki ettiği gözlemlenmiş, yapısal kırılmalar altında Gregory-Hansen, farklı varyanslık olduğunda ise RALS eşbütünleşme testleri kullanılması önerilmiştir.
其他摘要：Tourism is very important for the country's economy in terms of the positive impact of the balance of payments, employment, source of foreign exchange, increase production diversity and international cultural relationship. Because of these contributions, tourism is accepted as part of economic development especially for many developing countries like Turkey. Tourism data is affected by factors such as economic crisis, security problems and natural disasters as well as many other time series. These factors may cause structural breaks in time series as well as affect the results of tests performance. The main purpose of this study is to examine the cointegration between tourism sector components and economic growth under structural breaks and heteroscedastic or nonnormal error. Results showed that tourism reicept has a positive effect on Turkey's economic growth and balance of payments. In addition real effective exchange rate has no meaningful effect on tourism reicept and the number of tourists increase tourism reicept. Additionally, it has been observed that structural breaks in the series and deviations from the assumption of constant variance affect the relationship between tourism reicept and economic growth. Gregory-Hansen and RALS cointegration test must be used in structural break and heteroscedastic error respectively.
关键词：Eşbütünleşme ; Yapısal Kırılma ; Farklı Varyanslık ; Turizm Sektörü
