期刊名称：Uluslararası Türk Lehçe Araştırmaları Dergisi
电子版ISSN：2587-1293
出版年度：2019
卷号：3
期号：1
页码：6-19
DOI：10.30563/turklad.566293
出版社：Uluslararası Türk Lehçe Araştırmaları Dergisi
摘要：Özet Özbek Türkçesi ve Türkiye Türkçesinin karşılaştırmalı incelenmesine ait birkaç araştırma mevcuttur. Ancak bu çalışmalar genel olarak karşılaştırılan dillerin leksik ve morfolojik özelliklerinin incelenmesni barındırır. Özbek Türkçesi ve Türkiye Türkçesinin sözdizimsel özellikleri, bilhassa, öznenin Özbek Türkçesi ve Türkiye Türkçesinin dilbiliminde yorumlanması ve incelenmesi, ifade malzemeleri karşılaştırılarak araştırılmamıştır. Zaten Özbek Türkçesi ve Türkiye Türkçesinin dşlbşlşmşnde öznenin yorumlanmasında ve sınıflandırılmasında farklı yaklaşımlar gözlemlenir. Özbek Türkçesi dilbilimin in etkisinde, Türkiye Türkçesi dilbiliminin Batı dilbilimi, genelde Fransız ve Alman dilbilimine etkisinde gelişmiş olduğu sonucunda, özne dahil cümlenin tüm öğelerinin yorumlanması ve incelenmasine farklı yönlerden yaklaşıldığı göze çarpar. Türkiye Türkçesi dilbiliminde özne görevinde kullanlan kelimeler ve kelime öbeklerinin anlam özellikleri, cümlenin sözdizimsel bağlamı, yüklemin özellikleri de dikkata alınır. Özbek Türkçesi sözdiziinde özne görevinde kulanılan kelimeler ve kelmeler öbekleri çoğunlukla cümleden ayırtedilmiş şekilde incelenir. Aynı zamanda Özbek Türkçesi dilbiliminde özeninin yapısı bakımından sınıflandırılması da yapılmıştır. Bu makalede Özbek Türkçesi ve Türkiye Türkçesi dilbiliminde öznenin yorumlanması, öznenin görevinde kullanılan birimler karşılaştırılarak incelenir, onların arasındaki ortak ve farklı özellikler belirtilir. Özbek Türkçesi dilbiliminde kullanılan yöntemlerden yola çıkarak karşılaştırılmakta olunan dillerdeki özne, öznenin yapı bakımından çeşitleri, özne yerinde kullanılan birimlerin özellikleri araştırılır. Öznenin ifade malzemelerini karşılaştırma sürecinde bu görevi üstlenen kelime türlerinin gramer özellikleri betimlenir
