摘要：1653-1723 tarihleri arasında yaşamış ve döneminin en çok eser veren müelliflerinden olan İsmâil Hakkı Bursevî’nin eserlerinden biri de Yazıcızâde Mehmed Bîcan’ın eseri Muhammediyye’ye yapmış olduğu Ferahu’r-rûh isimli şerhtir. Şerhin III. cildinde sem‘iyyat bahisleri denilebilecek cennet ve cennet nimetleri, cehennem ve cehennem azabı, huri, gılman, Burak gibi konular işlenmiştir. Muhammediyye’deki bazı kavramlar Bursevî tarafından şerhedilirken âyetlere ve hadislere, mutasavvıfların ve şâirlerin görüşlerine yer verilmiş, bazılarının da sadece etimolojik incelemesi yapılmıştır. Bu çalışma çerçevesinde, Bursevî’nin Ferahu’r-ruh’ta ele aldığı sem‘iyyat bahislerini Bursevî’nin bakış açısından incelemeyi hedefledik. Her biri kelâmın sahasına giren bu kavramları Bursevî tasavvufî açıdan ele almıştır. Kavramları incelerken öncelikle Kur’ân-ı Kerîm’de ve hadislerde nasıl yer bulduklarını, Yazıcızâde’nin Muhammediyye’de kavramlara nasıl değindiğini ve Bursevî’nin bu kavramları nasıl açıkladığını ele aldık. Ancak, Bursevî Muhammediyye’de işlenen bazı konuları şerh ederken Yazıcızâde’den farklı bir görüş belirtmemiştir. Bu sebeple, diğer eserlerindeki değerlendirmeleri de dikkate alarak Bursevî’nin, bu konular hakkındaki görüşlerini bir araya getirmeye çalıştık.
其他摘要：Ismail Haqqi al-Bursawi, who lived between 1653-1723 and became one of the most authoritative authors of his era, wrote a commentary called Ferahu’r- ruh on Yazıcızâde Mehmed Bîcan’s book named Muhammadiya. The third volume of the book includes the concepts of sem‘iyyat such as heaven and blessings of heaven, hell and hellish torture, huri , gılman, and Burak. Some concepts in Muhammadiya were explained by Bursawi by taking into consideration the verdicts deduced from verses, hadiths, and the views of sufis and poets while the other concepts were only etymologically examined. In this paper, we aimed to examine Bursawi’s concepts of sem‘iyyat in the Ferahu’r- ruh from Bursawi’s point of view. It is possible to say that Bursawi discussed these concepts, from a mystical point of view although they are the concepts of kelam field. When reviewing the concepts, we firstly focus on how they refer to Qur’an, how they are located in hadiths, how Yazıcızâde refers to concepts in Muhammediya, and how Bursawi explained these concepts. However, Bursawi did not mention a different opinion from Yazıcızade when he commented on some of the concepts in Muhammadiya. For this reason, we tried to collect Bursawi’s views about these concepts by taking into consideration his other works.
