出版社：University of Tehran Electronic Journals Database
摘要：سینما به بازنمایی واقعیتهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی میپردازد. تحلیل گفتمان انتقادی نیز واقعیتهای متن زبانی را با توجه به مؤلفه‌هایی همچون ایدئولوژی، اجتماع، فرهنگ و سیاست بازنمایی میکند. هدف پژوهش حاضر بررسی انتقادی مؤلفه‌های گفتمان اجتماعی– فرهنگی فیلم «فروشنده» براساس ابزارهای گفتمانی لاکلا و موف (2001) است. در این راستا، متن کامل مکالمه ی فیلم «فروشنده» گردآوری شد. سپس، داده های کامل فیلم با استفاده از مؤلفه‌های گفتمانی مطرح‌شده در لاک‌ها و موف (2001) مورد توصیف و تحلیل قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد؛ گفتمان فیلم «فروشنده» با نظام معنایی حول محور دال مرکزی «تجاوز» و دال های شناوری همچون «طبقه متوسط جامعه»، «توسعه و پیشرفت»، «فقر»، «پنهان‌کاری»، «روسپیگری»، «ترس از طرد شدن»، «دروغگویی»، «خشونت»، «خیانت»، «فروپاشی خانواده»، «جامعه باز»، «انتقام شخصی» و «مسخ‌شدگی» منسجم شده است. به‌علاوه، در ابتدا، گفتمان های موجود در فیلم «فروشنده» مدرن و فردگرا است؛ ولی این فیلم درصحنه ی آخر گفتمان مذهبی را دوباره فعال‌سازی کرده است و گفتمان مدرن و فردگرا را در حاشیه قرار داده است. در ادامه، با بررسی مؤلفه‌های برجسته سازی و حاشیه رانی در شخصیت بازیگران فیلم«فروشنده» مشخص گردید که دال های «دروغگویی»، «مسخ‌شدگی» و «فقر» در این فیلم برجسته شده است و دال های «تواضع و فروتنی»، «احترام به حریم خصوصی» و «خانواده‌دوستی» به حاشیه کشیده شده‌اند.
