摘要：Eğitim alan özel gereksinimli öğrenci sayısında meydana gelen artış ile birlikte bu çocuklar ile çalışacak olan öğretmen gereksinimi de artmaktadır. Hızlı bir şekilde artış gösteren öğretmen ihtiyacını karşılamak amacıyla dünyada ve ülkemizde geleneksel öğretmen yetiştirme programlarına alternatif farklı öğretmen yetiştirme uygulamalarına yer verildiği görülmektedir. Genel olarak alternatif sertifika programları olarak isimlendirilen bu programların var olan öğretmen ihtiyacının karşılanmasını sağlamak ile birlikte özellikle program bileşenleri ve niteliklerinin ciddi şekilde sorgulandığı görülmektedir. Gerçekleştirilmiş olan bu çalışmada, uluslararası alanyazında 2008-2018 yılları arasında alternatif sertifika programlarına ilişkin gerçekleştirilmiş olan veriye dayalı araştırmalar incelenmiştir. Araştırmaya dâhil edilme kriterlerini karşılayan 14 çalışma belirlenmiş ve bu çalışmalar “amaç, denekler, yöntem, kullanılan veri toplama araçları ve bulgular" başlıkları esas alınarak detaylı bir şekilde incelenmiştir. Gerçekleştirilmiş olan inceleme sonuçları, çalışmaların alternatif ve geleneksel program mezunu öğretmenlerin çeşitli değişkenler açısından karşılaştırıldığı, alternatif sertifika programı mezunu öğretmenlerin gereksinimlerinin belirlenmeye çalıştığı, okullarda alternatif sertifika programı mezunu öğretmenlere bakış açısının incelendiğini ve alternatif sertifika programı mezunu öğretmenlerin okullardaki kabulünü incelediği görülmektedir. Çalışma bulguları ışığında alternatif sertifika programlarının avantajları ve dezavantajları incelendiğinde; alternatif sertifika programlarındaki öğretmenlerin hızlı bir şekilde yetiştirilmeleri, programların kısa, düşük maliyetli ve okul temelli olması ve farklı alanlardan gelen kişilerin programa dahil edilmelerinin bu programların avantajları olarak öne çıktığı dikkat çekmektedir. Alternatif sertifika programlarının dezavantajları incelendiğinde ise; öğretmen adayları yetiştirilirken eğitimsel ve bilimsel teorilerin üzerinde pek durulmadığı, adayların sınırlı formal eğitim ile hazırlanıyor olmaları ve bu uygulamaların içeriği ile adayın yetiştirilme sürecinin kapsamına ilişkin sınırlı sayıda bilimsel bilginin olması ve programların niteliklerindeki eksikliklerin olumsuz yanları olarak öne çıktığı görülmektedir.
关键词：Alternatif sertifika; özel eğitim; öğretmen yetiştirme; alan dışı özel eğitim
