摘要：Üstün zeka ve üstün yetenek kavramlarına yönelik kişilerin zihinlerindeki tanımlar bu şekilde tanılanan bireylere ve eğitimlerine yönelik tutumları, bakış açılarını, izlenen ve izlenecek politikaların belirlenmesini doğrudan ya da dolaylı şekilde etkilemektedir. Bu çalışmada olgubilim deseni ile, öğretmen adaylarının üstün zeka ve üstün yetenek kavramlarına yönelik örtük kuramları (zihinlerindeki kavramlar), bu kavramlara ilişkin oluşturdukları metaforlar üzerinden incelenmiştir. 2016-2017 eğitim-öğretim yılında ülkenin kuzey batı ve iç batı kesimlerinde yer alan iki farklı şehirden iki üniversiteye devam eden, uygun örnekleme ile seçilmiş 279 öğretmen adayı ile gerçekleştirilmiştir. Öğretmen adaylarından üstün zeka ve üstün yetenek kavramına ilişkin ayrı iki cümlede “üstün zeka/ üstün yetenek ...... gibidir. Çünkü….”, şeklinde verilen ifadeye göre uygun metafor üretmeleri beklenmiştir. Öğretmen adaylarının geliştirdiği metaforlar incelendiğinde üstün zeka için 207, üstün yetenek için 181 geçerli metafor üretildiği görülmüştür. Üretilen metaforların içerik analizi yöntemiyle analiz edilmesi sonucunda 13 kategori elde edilmiştir. Katılımcıların hem üstün zeka hem de üstün yetenek kavramları için en çok sırasıyla; uygun ortam (!.3; ".1), yüksek performans (; !.5) ve yaşıtlarından farklı (.1; .8) kategorilerinde metaforlar ürettikleri belirlenmiştir. Katılımcıların tüm kategorilerde üstün zeka ve üstün yetenek kavramları için birbirine yakın yüzde oranında kategori ürettikleri ancak yüksek performans (; !.5), sonsuz (%7.2; %2.8) ve geniş bilgi kapasitesi (%8.7; %0.6) kategorilerindeki farklılıkların daha belirgin olduğu görülmüştür. Yüksek performans kategorisinin daha çok üstün yetenek kavramıyla ilişkilendirildiği sonsuz ve geniş bilgi kapasitesi kategorilerinin ise daha çok üstün zekayla ilişkilendirildiği söylenebilir. Bunun yanında katılımcıların çoğunlukla üstün zeka ve üstün yeteneğe benzer anlamlar yükledikleri, kavramları birbirlerinin yerlerine kullandıkları sonucuna ulaşılmıştır.
关键词：Üstün zekâ; üstün yetenek; metafor; öğretmen adayı.
