期刊名称：International Journal of Sport, Exercise and Training Sciences
电子版ISSN：2149-8229
出版年度：2017
卷号：3
语种：English
出版社：Balikesir University
摘要：Bu çalışma ile merkezi ve yerel yöneticilerin engelliler için toplumsal katılımı artırıcı yönde oluşturdukları politikaların ve yaptıkları uygulamaların sağlık,ekonomi,eğitim ve yaşam kalitesi gibi engelliler için kritik öneme sahip alanlarda nasıl bir etki yaptığının tespiti için Engelli Dostu İller Sıralaması oluşturulmaya çalışılmıştır. Engellilerin toplumsal hayata katılımlarını sağlamada sağlık,ekonomi,eğitim ve yaşam kalitesi temel kategoriler olarak belirlenmiştir. Sağlık kategorisinde toplam 10,Ekonomi kategorisinde 4,Eğitim kategorisinde 5 ve Yaşam Kalitesi kategrosinde11 olmak üzere toplamda 30 gösterge kullanılarak Türkiye’deki tüm illerin bu kategorilerdeki puanları hesaplanmıştır. 4 ana kategorinin puanlamasında her bir kategori eşit ağırlıkla değerlendirilmiş (100/4) ve her biri 25 puan üzerinden hesaplanmıştır. Ana kategorilerdeki göstergelere ait veriler standardize edilirken min-max yönetimi kullanılmıştır. Göstergelerde ağırlıklar engelliler ile direk alakaları olmaları durumuna göre belirlenmeye çalışılmıştır. Buna göre: Sağlıkta 2,Ekonomide 2,Eğitimde 1 ve Yaşam Kalitesinde 3 gösterge engelliler ile direk alakaları yüzünden daha fazla ağırlıkla değerlendirilmiştir. Diğer göstergeler ise engelli ve aileleri ile daha dolaylı alakalarından dolayı daha düşük ağırlıkla hesaplanmıştır. Çalışmada verilerin aynı yıl için temin edilmesinde yaşanan zorluklar sebebi ile ve en doğru sonuca ulaşabilmek için belli veriler ile ilgili uyarlamalar yapılmak zorunda kalmıştır. Öncelikle,baz yıl olarak veri temininde en çok zorluk çekilen ve engellilerin yoksullukla mücadelesinde en önemli göstergelerden olan istihdam sayılarının en güncel halinin bulunduğu 2014 yılı seçilmiştir (İŞKUR,2014) (11). İllerdeki yaşayan engelli sayılarının en güncel hali 2012 yılında olduğundan (Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı,2013) 2012 yılında engellilerin illerin toplam nüfusuna oranı hesaplanarak bu oran illerin 2014 nüfusuna uyarlanmış ve çalışmanın baz yılı olan 2014 verisi ile eşleşme sağlanmıştır. Tüm bu 4 ana kategoride TÜİK (2015) tarafından gerçekleştirilen İllerde Yaşam Endeksi çalışmasından da yararlanılmıştır. Türkiye’de il nüfusuna göre en çok engelli barındıran Tunceli ili Engelli dostu İller Sırlamasında kendisine 81 il arasından 60. Sırada yer bulabilmiştir. Bu şekilde en yoğun 10 il dikkate alındığında en iyi durumda olanın Erzincan olduğu ve onun da ancak kendisine 30. Sıradan yer bulabildiği görülmektedir. Sonuç olarak illerin engelli nüfus yoğunluğu oranları ile engelli dostu yapıları arasında negatif bir ilişki görülmektedir. Yerel yönetimlerini şehirlerin engelli dostu hale getirilmesi konusunda projeler yapmasının bu konuda eksikliklerin ortaya çıkarılması ve giderilmesi konusunda faydalı olacağını düşünmekteyiz.
