期刊名称：International Journal of Sport, Exercise and Training Sciences
电子版ISSN：2149-8229
出版年度：2017
卷号：3
语种：English
出版社：Balikesir University
摘要：Ergenlik döneminde birey ailesinden uzaklaşmakta,akranlarıyla daha fazla vakit geçirmekte ve onların normlarını,tutum ve davranışlarını benimsemektedir. Duyuşsal anlamda çelişki ve uyumsuzlukları vardır. Karmaşık duygular içerisindedirler. Yani derin bir sosyo-duygusal gelişme periyodu olarak değerlendirilir. Bu nedenle ergenlerin derslerinin dışında kalan zamanlarını okul ortamında güvenli bir şekilde kişisel ve sosyal ihtiyaçlarını destekleyebilecek etkinliklere katılması önemli görülmektedir. Bu nedenle MEB,“Eğitici Çalışmalar Yönetmeliği’nin (1983) 9. maddesinde “Eğitici çalışmaların planlanıp düzenlemesi ve yürütülmesi için belli bir süre ayrılır. Bu süre öğrencilerin boş zamanlarını kapsayacak ve değerlendirecek biçimde düzenlenir” şeklinde ifade ederek ihtiyaç dahilindeki öğrenciler düşünülmüştür. Beden eğitimi ve spor çalışmaları başlığı altında öğrenciler çeşitli dallarda spor takımlarına dahil olmakta ve bu etkinlikler yarışmalara hazırlık ve katılım şeklinde yürütülmektedir. Bütün öğrenciler bu etkinliklere katılamamaktadır. Bu durumda bu çalışmalara katılan öğrenciler spor yapmanın sağlayacağı bilişssel,duyuşsal,devinişsel gelişimlerden yararlanırken katılmayan öğrenciler yararlanamamaktadır. Oysa öğrencilerin gelişimlerinin dönemsel ihtiyaçları ve sorunlarına göre yapılandırılmış ve bu şekilde uyarlanmış sporla ilgili oyun etkinlikleri her öğrencinin katılımına olanak sağlayabilir. Buradaki sporla ilgili oyunlar en yüksek düzeyde katılımı sağlayan ve bütün oyuncuları kapsayan eğlenceli,güvenli ve merak uyandıran oyunlardır. Çalışmada uygulama yeterlilikleri açısından bir spor branşına bağlı kalmadan ve bir takımda oynayabilecek fiziksel yeterliliğe sahip olmayan öğrencilerin ders dışı aktivitelere katılımını sağlayabilmek ve spor dallarını çalışma grubunun ihtiyaçlarına ve uygulama süreci içindeki durumlarına uygun olarak organize edebilmektir. Bu doğrultuda,lise öğrencilerinin ders dışı etkinlik olarak katılacakları sporla ilgili oyun uygulamalarının davranış örüntülerine etkisinin ortaya koyulması bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. YÖNTEM: Bu araştırmada ön test- son test “uygulama” ve “kontrol” gruplu,niceliksel araştırma tekniği kullanılmıştır. Örneklem gönüllü,9. sınıf kız ve erkek karma,15 uygulama 19 kontrol grubu olmak üzere 34 lise öğrencisinden oluşturmuştur. Ön test sonuçlarına göre dezavantajlı grup ile uygulamalar gerçekleştirilmiştir. Ön test ve son test olarak “11-18 Yaş Gençler için Kendini Değerlendirme Ölçeği” kullanılmıştır. Ön-test sonrasında uygulama grubuna haftada iki gün,günde seksen dakika ve on hafta süresince sporla ilgili oyun uygulamaları yapılmıştır. Bu sürede “kontrol” grubuna herhangi bir müdahalede bulunulmamıştır. On haftanın sonunda her iki gruba son test uygulanmıştır. Veri analizinde Mann Withney U ve Wicoxon istatistik teknikleri kullanılmıştır. Araştırmanın etik uygunluğu Celal Bayar Üniversitesi,Tıp Fakültesi Etik Kurulu tarafından onaylanmıştır .BULGULAR: Araştırmada uygulama ve kontrol gruplarının ön test karşılaştırmasında uygulama grubu somatik yakınma (p=0.36),dikkat sorunları (p=0.013),saldırgan davranışlar (p=0.035) ve dışa yönelim (p=0.034) puanlarında kontrol grubuna göre dezavantajlı olduğu saptanmıştır. Son test karşılaştırmalarında ise uygulama ve kontrol gruplarının puan ortalamalarında farklılık bulunmamıştır. Bağımlı grup analizlerinde ise uygulama grubunun dışa yönelim problemlerinde (Z=1.992;p=0.46) ve toplam problem puanlarında (Z=2.167;p=0.030) ön test sonuçlarına göre son testte iyileşme görülmüştür. Kontrol grubunda da düşünce sorunlarında (Z=2,330;p=0.020) ve dikkat sorunlarında (Z=2.553;p=0.011) olumlu değişim kaydedilmiştir. TARTIŞMA: Spora yönelik oyunların ders dışı etkinlik olarak öğrencilerin ihtiyaçları doğrultusunda düzenlenmesinin ve uygulanmasının başlangıçta dezavantajlı olarak saptanan grubun davranışlarını geliştirmeye etki etmesi tek bir branşa yönelik çalışmaların dışında müdahalelerin anlamını da ortaya koyaktadır. Gelişime bağlı değişikliklerin de oldukça çok meydana geldiği bu dönemde kontrol grubundaki ilerleme toplam puan farklılaşmasına neden olmamıştır. Sağlıklı ve nitelikli davranış örüntüsü oluşturmanın önemi ortaya çıkmaktadır.
