期刊名称：International Journal of Sport, Exercise and Training Sciences
电子版ISSN：2149-8229
出版年度：2017
卷号：3
语种：English
出版社：Balikesir University
摘要：Algısal süreçler göz önüne alındığında bütün algılamalarda bir şekil ve bir de zeminin olduğu görülmektedir. Çevrede ya da algısal alanda dikkatimizi çeken obje şekil olarak bilinirken onu çevreleyen ortam zemin olarak ifade edilir. Boyut,renk ve alan gibi dikkat çeken özellikler bir şeklin belirleyicileri olarak arka plandan ayrılırlar.Futbolda maç süresince pek çok uyarana dikkat ederken başarılı bir skor için görsel ipuçlarından da yararlanılmaktadır. Futbol oynamak çeşitli görsel fonksiyonları da içinde barındıran paralel ve seri işlemeleri kapsayan karmaşık bir görevdir. Bu durumda oyuncunun,başarılı bir oyun için,hem var olan koşulları hem de değişen çevresel bilgiyi değerlendirebilmesi,ayrıca düzenli dikkat mekanizmalarına ve görsel algıya ihtiyacı vardır. AMAÇ: Yapılan bu çalışmada,şekil-zemin algısı temelinde kaleci arka plan rengi ve kaleci forma renginin performans üzerinde yarattığı farklılaşma deneysel uygulamalar ışığında incelenmiştir. METHOT: Yapılan çalışmada,farklı renkteki kaleci formalarının (şekil) ve farklı renklerden oluşan arka plan görünümünün (zemin),futbolcuların kullanacakları penaltı performansı üzerine etkisi incelenmiştir. Bu nedenle çalışmada 4 farklı renkte forma (kırmızı,sarı,yeşil ve mavi) ve 5 farklı koşul (kırmızı,sarı,yeşil,mavi,ve arka plan olmadan) arka plan kullanılmıştır.Çalışmada denek-içi deney deseni kullanılmıştır.Her bir futbolcunun 4 (Forma) x 5 (Arka plan) faktöriyel deney deseninde,20 farklı durumdaki penaltı atışları incelenmiştir. SONUÇ: Arka Plan’ın olmadığı koşulda (Nötr koşulda) Mavi Kaleci Forması penaltı atışlarını Kırmızı Kaleci Formasına kıyasla olumsuz yönde etkilemiştir. Kırmızı Arka Plan koşulunda Yeşil Kaleci Formasına,Sarı Kaleci Formasından daha fazla gol atılmıştır. Sarı Arka Plan koşulunda elde edilen veriler ışığında kırmızı ve yeşil formaya atılan gol sayısı mavi ve sarıya atılan gol sayısından daha fazladır.Mavi ve Yeşil arka Plan,uygulama sırasında ortaya çıkan olumsuz koşullar (Katılımcıların aşırı derecede yorulması,hava koşulları) nedeni ile bu koşulların çalışmadan çıkarılmalarına karar verilmiştir. TARTIŞMA: Araştırma sonuçlarına göre dalga-boyu yüksek olan renklerin kalecilerin görünürlülüğünde arttırıcı bir etki yarattığı ve böylelikle,kalecilerin rahatlıkla seçilmesine ve atıcının penaltı atışını yaparken kaleciden uzak noktalara daha rahat odaklanmasında kolaylaştırıcı bir etki yarattığı düşünülmektedir. Sorokowski (2011) yaptıkları çalışmada da kırmızı rengin mavi ve siyah renklere göre daha kolay vurabildiklerini bulmuşlar ve bunu kırmızı rengin dalga boyundan kaynaklandığını belirtmişlerdir. Dalga-boyu düşük renklerin ise kalecilerin görünürlülüğünü düşürdüğü ve böylelikle atıcıların,merkezde bulunan kalecinin hareketlerini algılamada veya bulunduğu noktadan topu uzak noktalara atmasında zorlaştırıcı bir etki yarattığı düşünülmektedir. Euro 2004 Avrupa Şampiyonasında 4 futbol takımı kırmızı giydiklerinde mavi giydikleri zamana göre daha başarılı olmuşlardır(Hill,2005). Çünkü,kırmızı forma futbolcuların birbirlerini görme ve algılamada kolaylaştırıcı bir etki ortaya çıkardığı düşünülmektedir. Bizim çalışmamız açısından değerlendirildiğinde dalga-boyu seviyelerindeki artış,bir nevi görünürlük arttıkça,futbolcunun kaleciden uzak noktalara odaklanmasında kolaylaştırıcı bir etki ortaya çıkardığı düşünülmektedir.Ayrıca Zemininde(arka plan) penaltı atışları üzerinde etkili olabileceği özellikle şekil-zemin ilişkisinde zıt renkler mekanizmasından(Hurvich,1957) dolayı bazı renklerin görünürlülüğünün artması veya düşmesi penaltı atışlarını etkilediği düşünülmektedir. Arka Planın Sarı olduğu koşulda da elde edilen sonuçlar yukarıdaki görüşü destekler niteliktedir. Oysa Greenless(2013) yapmış olduğu çalışmada istatistiksel açıdan anlamlı olmasa da kırmızı renge daha az gol atıldığını belirtmişlerdir.
