期刊名称：International Journal of Sport, Exercise and Training Sciences
电子版ISSN：2149-8229
出版年度：2017
卷号：3
语种：English
出版社：Balikesir University
摘要：Öğrenciler okulu,az bir çabayla geçtikleri,sıkıcı ve nota dayalı sistem olarak görmektedirler. Öğrencilerin sınıf ilerledikçe motivasyonlarında hızlı düşüşler yaşadıkları araştırmalar sonucunda saptanmıştır. Okul bağlılık düzeyi yüksek öğrencilerin,okulu bırakmaları,devamsızlık yapmaları ya da davranış problemleri göstermeleri daha azdır. Ergen sağlığı üzerinde yapılan çalışma sonuçları,birçok ergen risk davranışının (duygusal sıkıntı,intihara eğimli olma,madde kullanımı ve erken seks) öğrencinin okulla zayıf ilişkisi olmasından kaynaklandığını göstermektedir. Ayrıca öz-yeterlik algısı yüksek olan öğrencilerin,bir işi başarmak için büyük çaba gösterdikleri,olumsuzluklarla karşılaştıklarında kolayca başa çıkabildikleri,ısrarlı ve sabırlı oldukları,bu nedenle öz-yeterlik algısının eğitimde üzerinde durulması gereken önemli özelliklerden olduğu bilinmektedir. Bu doğrultuda araştırmanın amacı,okul sporları yapan ve yapmayan lise öğrencilerinin okula bağlılık ve öz-yeterlilik düzeylerinin karşılaştırılmasını yapmaktır. GEREÇ ve YÖNTEM: Araştırmaya 2016-2017 eğitim-öğretim yılında Samsun ilindeki liselerde okul sporları yapan ve yapmayan 9. 10. 11. ve 12. sınıflardan toplam 650 erkek ve kız öğrenci katılmıştır. Araştırmada yer alan öğrencilere Arastaman’ın “Okula Bağlılık Ölçeği (OBÖ)”,Jarrusselam ve Shwarzer’ın “Genel Öz-Yeterlik Ölçeği (GÖYÖ)” ve araştırmacılar tarafında geliştirilen “Kişisel Bilgi Anketi” uygulanmıştır. Veriler;betimsel istatistik yöntemler,t-testi,tek yönlü varyans analizi (Anova),Tukey çoklu karşılaştırma ve Pearson Correlation testleri kullanılarak analiz edilmiştir. TARTIŞMA ve SONUÇ: Çalışmada,GÖYÖ ve OBÖ güvenirliğine bakıldığında güvenilir olduğu ortaya çıkmıştır. Araştırma sonucunda “GÖYÖ” ve “OBÖ’de” erkek ve kız öğrenciler karşılaştırıldığında cinsiyete göre anlamlı farklılıklar ortaya çıkmıştır. GÖYÖ’de sınıflara göre karşılaştırdığımızda 9. 10. 11. ve 12. sınıflar arasında anlamlı farklılık tespit edilememiştir. OBÖ’de sınıflara göre karşılaştırdığımızda 9. sınıflarla 10. sınıflar arasında anlamlı farklılıklar ortaya çıkmış ancak diğer sınıflar arasında anlamlı farklılık ortaya çıkmamıştır. Öz-yeterlik ve Okula Bağlılık arasında pozitif yönde orta düzeyde ilişki olduğu ve deneklerin Öz-yeterliliği artıkça Okula bağlılıkları artığı tespit edilmiştir. Okul takımında olma durumuna göre öğrencilerin GÖYÖ’ye bakıldığında,hiç spor yapmayan öğrencilerle 1-2 yıl ve 3-4 yıl arasında spor yapanlar karşılaştırıldığında aralarında anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. 1-2 yıl spor yapanlarla diğer grupları karşılaştırdığımızda,hiç spor yapmayanlar arasında anlamlı farklılıklar tespit edilmiş ancak 3-4 yıl arasında spor yapanlarla anlamlı farklılıklar tespit edilememiştir. 3-4 yıl spor yapanlarla diğer grupları karşılaştırdığımızda,hiç spor yapmayanlar arasında anlamlı farklılıklar ortaya çıkmış,ancak 1-2 yıl spor yapanlar arasında anlamlı farklılık bulunamamıştır. Okul takımında olma durumuna göre öğrencilerin Okula Bağlılığına bakıldığında gruplar arasında anlamlı farlılıklar tespit edilememiştir.Literatüre bakıldığında: Bozkurt’un okul sporlarında yer alan öğrencilerin öz-yeterliklerini belirlemek amacıyla yaptığı çalışmada: Erkek ve kız sporcuların öz-yeterlik puanları incelendiğinde benzer değerler elde ettikleri ve iki grup arasında istatistiksel olarak anlamlı fark olmadığı belirlenmiştir.Arastaman’ın lise birinci sınıf öğrencilerinin okula bağlılık durumlarına ilişkin çalışmasında kızların okul bağlılık düzeyleri erkeklere göre daha yüksek olduğu ifade etmiştir. Genel bağlamda kızların ders dışı sosyal faaliyetlere katılma oranları erkeklere göre daha yüksektir ve bu durum kızların okula bağlılık düzeyini de artırmaktadır. Aynı şekilde Peterson da kızların erkeklerden daha önce ergenliğe ulaştıklarından,farklı sosyalleşme süreçlerinden geçmekte olduklarını ve erkeklere göre okula daha kolay uyum sağlayıp bağlandıklarını belirtmektedir.Sonuç olarak,Okul takımında yer alan öğrencilerin Genel Özyeterliliği hiç spor yapmayanlar göre daha yüksek çıkmış ancak,her iki grubun Okula Bağlılığına bakıldığındaysa gruplar arasında herhangi bir fark olmadığı ortaya çıkmıştır.
