期刊名称：International Journal of Sport, Exercise and Training Sciences
电子版ISSN：2149-8229
出版年度：2017
卷号：3
语种：English
出版社：Balikesir University
摘要：Evliya Çelebi 17. yy.da yetişmiş ve yazdığı Seyahatname ile Türk ve dünya kültürünün önemli isimlerinden biri olmuştur. Evliya Çelebi,25 Mart 1611’de Unkapanı’nda dünyaya gelmiştir. Ailesi aslen Kütahyalı olup,fetihten sonra İstanbul’a yerleşmiştir. Evliya Çelebi’de,genç yaşta seyahat merakının başladığı görülür. Bu merakın temeli,ilk olarak babası Derviş Mehmet Zılli’nin anlattığı hikâyelerdir. “Dede ve babanızdan bu değersiz,itibarsız kula miras ile üç yüz senelik macera ve izlenimler kalmıştır” cümlesi bu durumu biraz daha açıklar. Evliya Çelebi bir yandan İstanbul’u adım adım gezmiş,bir yandan da kendisine anlatılanlara zihninde geliştirip süslemiştir. Tekkelere,koltuk meyhanelerine,meddah kahvelerine,büyüklerin meclislerine kadar girmedik yer bırakmamıştır. Sonunda o meşhur rüya gelir ve hayatında yeni bir dönem başlar. 1630 muharreminin aşure gecesi,İstanbul’da Yemiş iskelesi yakınlarında Ahi Çelebi Camii’nde Hz. Peygamber’i görür ve huzurunda “Şefaat ya Resulullah” diyeceğine “Seyahat ya Resulullah” der ve peygamberimiz tarafından seyahat ve şefaat ile müjdelenir. Evliya Çelebinin kesin olarak nerede ve hangi tarihte vefat ettiği ve mezarının nerede olduğu bilinmemektedir. Ama kuvvetli bir tahminle,1682’den sonra fazla yaşamamıştır. Büyük Seyahatname esas bakımdan coğrafya bilgisi vermekle beraber tarih,etnografya,folklor,kültür ve dil bakımından önemlidir. Seyahatname ayrıca o dönemin sportif olaylarını ve insanların fiziksel olarak katıldıkları eğlendirici,dinlendirici ve insanları zinde tutan bedensel aktiviteleri anlatması bakımından da önemlidir. AMAÇ: Bu çalışmanın amacı,Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nde Beden Eğitimi ve Spor faaliyetlerini,bu faaliyetlerde kullanılan malzemeleri,aktivitelerin yapıldığı yerlerin ortaya konulmasıyla,Osmanlı döneminde ki spor yapısının,sosyolojik bir bakış açısıyla değerlendirilmesidir. METOT: Bu çalışmada Zuhuri Danışman tarafından çevrilen Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nden kaynak olarak yararlanılmış ve tarama yöntemi kullanılmıştır. SONUÇ VE TARTIŞMA: Evliya Çelebi Seyahatname’sinde güreş,cirit,atlı cirit,matrak,gürz,okçuluk,avcılık,binicilik,çevgân/çöğen,yüzücülük ve dalgıçlık branşlarının kuralları,yarışmaları,yapıldığı yerler ile ilgili bilgiler verilmektedir. Osmanlı döneminde spor bir savaş eğitim aracı olarak kullanılsa da spor branşları ile ilgili teknik bilgileri öğretmek için okullar (tekke) açılmış ve Osmanlı padişahları ve vilayetlerde de devlet adamları bu spor dallarının uygulanmasına önem göstermişlerdir hatta yarışmalarda kendileri de yarışmışlardır. Osmanlı devletinin en güçlü olduğu dönemlere (1611 – 1683) Seyahatname’de Osmanlı Devleti’nde bir çok şehirde spor için meydanların ayrıldığını,spor okullarının kurulduğunu ve halkın bu faaliyetleri büyük bir ilgiyle takip ettikleri görülmüştür.
