期刊名称：International Journal of Sport, Exercise and Training Sciences
电子版ISSN：2149-8229
出版年度：2017
卷号：3
语种：English
出版社：Balikesir University
摘要：Bu çalışma14. Yüzyılın son çeyreğinde Bursa’nın o zaman ve günümüzdeki adıyla Ahmed-i Dâ'i Mahallesi’ndeki bir Güreş (Pehlivan /Küştig’ran) Tekkesi (Mektebi / Ocağı)’ni inceleyecektir. Osmanlı’nın 1326 da fetih edip 1336 dada ilk başkent yaptığı ve ilk güreş tekkesini kurduğu Bursa’da,yine aynı yüzyılın sonlarında yapılmış ikinci bir güreş tekkesin olduğundan bahsedilecektir. Osmanlı Devleti’nde ilk formata giren ve tekke-vakıf sistemiyle ilk kurumsallaşan spor güreş olmuştur. Osmanlı’da güreş tekkeleri yapılırlarken nüfus yoğunluğu ve kaynak israfı dikkate alınıyordu. Büyük yerleşim yerlerinde birkaç hânkâh veya tekke,küçük yerleşim yerlerine ise zaviyeler yapılıyordu.Tekkeler miri veya evlâdilik olsunlar gelir getirecek vakfiyeler bağlanıyor,bugün bunlar Osmanlı arşivi dediğimiz belgelerle kayıt altına alınıyordu. Batılı araştırmacıların Sporcu Eğitim Merkezleri ve Spor Akademileri dedikleri güreş tekkeleri,devletin misyonunu ve vizyonu ile çok yönlü fonksiyonlarını mükemmel bir şekilde icra ediyordu. Zamanla tarihi rolünü çeşitli nedenlerle yitiren bu kurumların artık maddi ve manevi izlerine rastlamak pek mümkün görülmemektedir. Bunun için,bu sınırlı orijinal arşiv belgelerini inceleyerek geçmişle bağları güçlendirmeyi ve de gelecek nesillere en azından yazılı belge olarak aktarmayı amaçladık. Başbakanlık Osmanlı Arşiv vesikasından faydalanılarak yola çıkılan bu çalışma,tarama yöntemiyle yapıldı. Hicri 25 Zilkade 1138 (25.07.1726) tarih,fon kodu İbnül Emin Evkaf (BOA,İE. EV: 39/4515)olan belge çalışmanın merkezi olarak alındı. Ayrıca kaynağı kendi yerinde ve kendi tarihi karakteriyle araştırmak için Bursa’ya gidilerek söz konusu güreş tekkesinin orijin yeri tespit edildi. Bilinen ilk güreş tekkesinin yeri ile arasındaki mesafe ölçülerek yerel haritası çıkarıldı. Ayırıcı ve seçici özelliği olan bazı fotoğraflar ile de çalışma desteklendi. Bu güreş tekkesinin 1389–1398 tarihlerinde yapılıp,I. Beyazıt tarafından vakfiyeler bağladığı;miri olduğu,ilk yapıldığı yerinin Bursa’nın Ahmed-i Dâ'i Mahallesi’nde ve aynı adı taşıyan caminin hemen sol bitişiğinde olduğu belirlendi. Güreş tekkeleri geleneğine uygun olarak imar edildiği;bugün işgal edilmesine rağmen ünlü bir pehlivanın mezarının hala yerinde durmasından belirlendi. Güreş tekkesinin 14. Yüzyılın başına kadar aktif olduğu,bu tarihten sonra ilgisizlikten dolayı çevresinde bulunan sakinler tarafından özel mülkiyetlerine geçirilmek istediği,ancak Bursa haremeyn vakıfları müfettişi Süleyman tarafından mahkemeye verilerek,tekrar eski misyonuna kavuştuğu sonucuna varılmıştır.
