期刊名称：International Journal of Sport, Exercise and Training Sciences
电子版ISSN：2149-8229
出版年度：2017
卷号：3
语种：English
出版社：Balikesir University
摘要：Bu çalışmada,20. Yüzyılın başında hala faaliyette olan Kosova İpek (Pec) Kasabası’ndaki bir pehlivan (güreş) tekkesi (mektebi / ocağı)’nden bahsedilecektir. Osmanlı kuruluşundan itibaren alınan her kasaba ve şehre ilk önce kadı ve subaşı atıyor,hemen ardından dini,siyasi ve sosyal hizmet binaları ile birlikte güreş tekkeleri kuruyordu. Başta Deliorman ve Balkanlar olmak üzere,buna göre irili ufaklı güreş tekkeleri,İmparatorluğun her tarafına yayılmış ve derinlemesine teşkilatlanmıştı. Doğasında bireysel bir mücadele,savaş tarzı ve proto inançların parçası bulunan güreş,bu tarzıyla örgütlenmiştir. Pehlivan tekkeleri Osmanlıda Türk spor teşkilatının kaymak tabakası olup,Türk güreş geleneğinin milli boyutunun dini mahiyetle ve Ehlibeytle kaynaştığı kutsal birer mekânlar olmuşlardır. Devletin birçok fonksiyonlarını mükemmel şekilde yerine getiren bu kurumların,artık maddi ve manevi izlerine rastlamak pek mümkün görülmemektedir. Bunun için,bu sınırlı orijinal arşiv belgelerini inceleyerek Evladı-Fatihanla olan tarihi ve kültürel bağlarıgüçlendirmeyi ve de gelecek nesillere en azından yazılı belge olarak aktarmayı bir milli vazife olarak amaçladık. Tarama metoduyla yapılan bu çalışmada,Başbakanlık Osmanlı Arşivleri fon,dosya ve gömlek numaraları (MF. MKT: 996/46-01-02) aynı,tarihleri farklı olan iki orijinal belgeden faydalanıldı ve bunlar çalışmanın merkezine alındı. Konuyla ilgili monografik bir araştırmaya rastlanılmadı. Belgelerin transkripsiyonu ve sadeleştirilmesi yapılıp,çalışmanın özgün olabilmesi için yine bağlayıcı ve seçici özelliği olan orijinal arşiv belgeleriyle desteklendi. Maarif Nezareti'nden Kosova Valiliği'ne 24 Mart 1907 tarihli bir yazı gönderilir. Daha önce İpek'e bağlı Şuşiçe Köyü İbtidâî Mektebinde Mülâ’abe/spor muallimi olan A. Receb Efendi’nin Kosova İpek kasabasında ki Pehlivan Meydanı adıyla yâd edilen Pehlivan Mektebi'ne güreş muallimi olarak nakledildiği bildirilir. 1 Haziran 1907tarihli ikinci belgede ise;aynı şahsın üç aydır pehlivan mektebinde çalışmasına rağmen geçmiş hizmet belgesinin hala gelmediği bildirilir. Bir başka kaynaktan Ahmed Receb Efendi'nin 1867 İstanbul Terkos doğumlu,Ormanlı karyesi orman ondalık memuru Pehlivan Mehmed Efendi'nin oğlu olduğu ve aileden usta güreşçi olduğu anlaşıldı. Osmanlı’nın onca güreş tekkelerinden sadece Edirne’dekiyle ilgili belgeye 06 Eylül 1899 tarihinde rastlanılırken,bu çalışmayla Osmanlı’nın en son aktif güreş tekkesinin İpek’teki pehlivan mektebinin olduğu sonucuna varılmıştır.
