期刊名称：International Journal of Sport, Exercise and Training Sciences
电子版ISSN：2149-8229
出版年度：2017
卷号：3
语种：English
出版社：Balikesir University
摘要：Olası benlikler kişinin mevcut ve geleceğe yönelik hedeflerini ya da gelecekteki olasılıklarını temsil eder. Belirgin olası benlikler,kişiye geleceğe yönelik hedeflere ulaşmak için,öz-düzenlemelerini yerine getirme konusunda rehberlik etmektedir (Oyserman ve James,2008). Bu bağlamda olası benlikler,bireylerin davranışlarını kontrol etmelerini ve yönlendirmelerini sağlayan motivasyon kaynaklarıdır (Markus ve Nurius,1986). Alan yazında,beklenen olası benlik,bireyin gerçekçi olarak başarabileceğini düşündüğü benlik olarak tanımlanmaktayken;korkulan olası benlik ise bireyin gelecekte olmaktan korktuğu ve engellemek istediği benliği ifade etmektedir. Bu açıdan bakıldığında,gelecekteki davranışların işaretçileri olmakla birlikte olası benlikler,benliğin şimdiki görünümüne yönelik değerlendirme ve yorum yapma olanağı sağlar (Markus ve Nurius,1986). Öğretmen mesleki kimliği,öğretmen gelişiminin asla durmayacağı ve yaşam boyu devam edeceği görüşüne bağlı olarak,öğretmenin yaşadığı deneyimleri sürekli yeniden yorumladığı bir süreç olarak tanımlanmaktadır (Beijaard,ve ark.,2004). Birçok araştırmacı öğretmenlerin mesleki kimliklerinin güçlendirilmesinin onların etkinliğini ve motivasyonunu arttıracağı;görüşündedir. (Beauchamp ve Thomas,2009;Hoban,2007;Olsen,2008). Hamilton ve Pinnegar (2001),öğretmen yetiştiricilerin,öğrencilerinin kim olduğu,ne bildikleri,inançları ve taşıdıkları deneyim ve yetenekleri bilme konusuna son derece önem vermeleri gerektiğini ancak öğretmen eğitiminde bu konunun göz ardı edildiğini belirtmektedir. Bu düşüncelerden hareketle araştırmanın amacı,beden eğitimi ve diğer son sınıf öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik olası ve korkulan benlikler açısından incelenmesidir. YÖNTEM: Araştırma,tarama modelinde gerçekleştirilmiştir. Verilerin elde edilmesinde,olasılık temelli örnekleme yöntemlerinden,küme örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Bu amaçla,araştırmanın evrenini oluşturan Manisa ve İzmir’de yer alan devlet üniversitelerinde beden eğitimi öğretmenliği (n=103) ve diğer öğretmenlik programlarında öğrenim gören (n=86),ulaşılabilirlik ve gönüllülük esasına göre dâhil edilen toplam 189 öğretmen adayı araştırmanın örneklemidir. Veri toplamada Hamman ve ark. (2013) tarafından geliştirilen;Tatlı Dalioğlu ve Adıgüzel (2015) tarafından Türkçeye uyarlanan,“Öğretmen Adayları Olası Benlikler Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizinde Spearman's rho ve Mann-Whitney U testleri kullanılmıştır. BULGULAR: Öğretmen adaylarının “beklenen olası benlikleri” ve “korkulan olası benlikleri” arasında ve alt boyutlarında p0.05). Beden eğitimi öğretmen adayları diğer öğretmen adaylarından beklenen olası öğretmen benliği (p=0.027) toplam puanında,alt ölçeği olan “öğrenmeyi öğrenme” (p=0.003) bakımından,korkulan olası öğretmen benliği (p=0.002) toplam puanında,alt boyutları olan “yaratıcı olmayan öğretim” (p=0.016),“yetersiz sınıf yönetimi” (p=0.002) ve “ilgisiz bir öğretmen olma” (p=0.003) açısından farklı bulunmuştur. Öğretmenliğe kişiliklerinin uygunluğu bakımından beklenen olası öğretmen benlikleri toplam puanı ve alt ölçekleri olan profesyonellik ve öğretmeyi öğrenmede,korkulan olası benlik toplam puanında ve “yaratıcı olmayan öğretim” ve “ilgisiz bir öğretmen olma” alt boyutlarında farklı bulunmuştur (p<0.05). Öğretmen olmaya hazır hissedenler ile hissetmeyenler hem beklenen hem de korkulan olası benlik toplam puanlarında ve her ikisinin tüm alt boyutlarında farklı bulunmuştur. Kendini öğretmen olmaya yeterli hissetme faktöründe,yeterli ve yetersiz hissedenlerin benlik ayrımında farklılık saptanmamıştır. TARTIŞMA ve SONUÇ: Sonuçlar incelendiğinde,diğer bölümlerde öğrenim gören öğretmen adaylarının beden eğitimi öğretmen adaylarına göre beklenen olası benlik değerlerinin düşük olduğu,öğretmenlik mesleğine ilişkin korkularının ise özellikle “yetersiz sınıf yönetimi” ve “ilgisiz öğretim” alt boyutunda yüksek olduğu göze çarpmaktadır. Bu durumun,spor aracılığı ile kazanılabilen öz benlik gelişimine dayalı olabileceği düşünülmektedir.
