期刊名称：International Journal of Sport, Exercise and Training Sciences
电子版ISSN：2149-8229
出版年度：2017
卷号：3
语种：English
出版社：Balikesir University
摘要：Enerji içecekleri özellikle öğrenci,sporcu ve yaş aralığı 21-35 arası bireylerin tercih ettiği bir ürün olarak dikkat çekmektedir. literatür incelendiğinde dünyada enerji içeceği kullanım yaşı giderek azalmaktadır. Enerji içeceği pazarı 2011 yılında Türkiye'de 320 milyon dolar seviyesinde olup tüketim miktarının 26,3 milyon litre olduğu ifade edilmektedir. 2012 yılında ise tüketim miktarı artarak yaklaşık 30 milyon litreye ulaştığıbelirlenmiştir.Enerji içeceklerindeki etken madde olan kafein ile birlikte taurin,glukuronolakton,inositol,riboflavin,pridoksin,nikotinamid,diğer B vitaminleri,ginseng ve ginkgo biloba gibi bitki ekstraktları da içerebilmektedir. Enerji içeceklerinin özellikle alkolle birlikte alınması gençler arasında oldukça popüler bir tüketim şekline gelmiştir. Enerji içeceklerinin alkol intoxikasyonu belirtilerini azalttığı ve bunun sonucu olarak da alkol kullanımına bağlı zararı arttırdığı bildirilmektedir. MATERYAL ve METOT: Çalışma Bingöl Üniversitesinde öğrenim gören 269 erkek,231 bayan olmak üzere 500 öğrenci katılmıştır Araştırmada verileri toplama aracı olarak “Enerji İçecekleri Tüketimi ve Bilinci” başlıklı anket formu kullanılmıştır. elde edilen veriler SPSS 16 paket programı kullanılarak istatistiksel karşılaştırılmaları yapılmıştır. İstatistiksel karşılaştırmalar Frekans,yüzde,T testi ve Anova testleri uygulanmıştır. BULGULAR: Katılımcıların enerji içeceği tüketimleri cinsiyet,enerji içeceği kullanma sıklığı,tüketme nedenleri,marka tercihleri,oluşabilecek sağlık problemleri,sigara ve alkol tüketimleri arasındaki ilişkiler incelenmiş. TARTIŞMA ve SONUÇ: Erkeklerin %37,2’si E.İ. tükettiği %62,8 E.İ. tüketmediği Bayanların %28,6’sının E.İ. tükettiği % 71,4’ ünün tüketmediği saptanmıştır. Yapılan benzer çalışmalarda öğrencilerin %30-45 enerji içeceği tükettikleri çalışmalarda saptanmıştır. Enerji içeceği kullanma sıklığı değerlendirildiğinde katılımcıların nadiren ve ara sıra tükettikleri büyük çoğunlukta yer almaktadır,ilk defa enerji içeceğini kullanma nedenleri incelendiğinde merak etmek ve reklamların kullanmada etkili olduğu,enerji içeceği tüketiminde markanın etkili olmadığı düşüncesi yer almaktadır. Enerji içeceği tüketen öğrencilerin %32,2'si arkadaşlarından,%27,5'i reklamlardan,%40,3'ü ise diğer kaynaklardan etkilenerek enerji içeceği kullanımına başladıklarını saptanmıştır. Benzer çalışmalar da tüketicilerin enerji içeceği satın alırken marka,tat ve fiyat özelliklerinden ürünün içeriğine göre daha fazla etkilendikleri sonucuna ulaşılmıştır. Sigara ve alkol kullanımları incelendiğinde bayanların % 45’ i ve erkeklerin % 44.8’ i sigara içmektedir. Bayanların % 24,2 si ve erkeklerin % 21,2’si alkol tüketmektedir. İstatistiksel olarak içmeyenler lehine anlamlı farklılık yer almaktadır.Sigara ve enerji içeceği arasındaki ilişki değerlendirildiğinde sigara tüketenlerin aynı zamanda enerji içeceği tükettiği,sigara içmeyenlerinde daha az enerji içeceği tükettikleri saptanmıştır. Alkol ve enerji içeceği arasındaki ilişki değerlendirildiğinde alkol tüketenlerin aynı zamanda enerji içeceği tükettiği,alkol kullanmayanların daha az enerji içeceği tükettikleri saptanmıştır. Benzer çalışmada enerji içeceklerinin sigara ile birlikte tüketilme oranı %32,2;alkolle tüketilme oranı ise 41,6 olarak tespit edilmiştir. Alkol kullananların %71,1'i enerji içeceği tüketmektedir ve bu fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Sonuç olarak Enerji içeceği kullanımının üniversite öğrencileri arasında popüler olmasının nedenleri arasında uyanık kalma,projeyi bitirme,sınava çalışma,spor aktivitelerinde daha fazla enerji kullanma,merak,reklam,arkadaştan etkilenme,partilerde alkolle birlikte daha fazla keyif alma gibi nedenler yer almaktadır.Anahtar kelimeler: üniversite öğrencisi,enerji içeceği,sigara,alkol.
