标题：ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ ОТРЯДА КАПИТАНА Р. РАЙСА (БУРОГО)
НА ТЕРРИТОРИИ БЕЛОСТОЧЧИНЫ В 1944–1946 гг.
В ПОЛИТИКЕ ПАМЯТИ РЕСПУБЛИКИ ПОЛЬШИ
其他标题：The partisan unit under the command of captain R. Rajs (Bury) activity on the territory of Białystok region in 1944–1946 in the politics of memory of the Republic of Poland
期刊名称：Журнал Белорусского государственного университета: История
印刷版ISSN：2520-6338
电子版ISSN：2617-4006
出版年度：2020
期号：4
页码：34-47
DOI：10.33581/2520-6338-2020-4-34-47
出版社：Belarusian State University
摘要：Исследуется проблема отражения в политике памяти современной Республики Польши деятельности отряда под командованием Р. Райса (Бурого) на Белосточчине в 1944–1946 гг. Цель статьи – проанализировать публичные практики, места памяти и их роль в формировании и отражении коллективной памяти о деятельности отряда Р. Райса, представителей которого причисляют к «проклятым солдатам». Отмечено, что завершенное в 2005 г. следствие пришло к выводу, что действия отряда имеют признаки геноцида. Однако проведенный анализ показал существование двух противоположных нарративов в рамках очерченной проблемы. Один из них – националистический и антикоммунистический – транслируется государством посредством Института национальной памяти, музейных учреждений, а также правыми политическими партиями, движениями и общественными организациями и близкими к ним СМИ. В соответствии с ним Р. Райс выступает героем, который вел борьбу в интересах польского государства. Ответственность за убийство белорусов – граждан Польши сторонники этого подхода возлагают на самих жертв. Иной нарратив транслируется белорусскими общественными организациями и СМИ. Они стремятся сохранить в обществе память о трагедии 1946 г. и однозначно оценивают деятельность отряда Р. Райса как преступную. Сделан вывод о том, что современная польская историческая политика частично отходит от гуманистических, общечеловеческих ценностей, делает акцент на националистическом видении истории и фактически игнорирует интересы белорусов Белосточчины.↓Даследуецца праблема адлюстравання ў палітыцы памяці сучаснай Рэспублікі Польшчы дзейнасці атрада пад камандаваннем Р. Райса (Бурага) на Беласточчыне ў 1944–1946 гг. Мэта артыкула – прааналізаваць публічныя практыкі, месцы памяці і іх ролю ў фарміраванні і адлюстраванні калектыўнай памяці аб дзейнасці атрада Р. Райса, прадстаўнікоў якога залічваюць да «праклятых салдат». Адзначаецца, што следства, якое завяршылася ў 2005 г., прыйшло да высновы, што дзейнасць Р. Райса мела прыкметы генацыду. Аднак праведзены аналіз паказаў існаванне ў Польшчы двух супрацьлеглых наратываў у межах акрэсленай праблемы. Адзін з іх – нацыяналістычны і антыкамуністычны – трансліруецца дзяржавай праз Інстытут нацыянальнай памяці, музейныя ўстановы, а таксама правымі палітычнымі партыямі, грамадскімі арганізацыямі і блізкімі да іх СМІ. У адпаведнасці з ім Р. Райс выступае героем, які вёў барацьбу ў інтарэсах польскай дзяржавы. Адказнасць за забойства беларусаў – грамадзян Польшчы прыхільнікі гэтага падыходу ўскладаюць на саміх ахвяр. Другі наратыў трансліруецца беларускімі грамадскімі арганізацыямі і СМІ. Яны імкнуцца захаваць у грамадстве памяць аб трагедыі 1946 г. і адназначна ацэньваюць дзейнасць атрада Р. Райса як злачынную. Зроблена выснова аб тым, што ў сучаснай польскай гістарычнай палітыцы назіраецца частковы адыход ад гуманістычных, агульначалавечых каштоўнасцей, робіцца акцэнт на нацыяналістычным бачанні гісторыі і фактычна ігнаруюцца інтарэсы беларусаў Беласточчыны.
其他摘要：The polish politics of memory concerning the activities of the unit under the command of captain R. Rajs (Bury) in Białystok region in 1944–1946 is considered in the article. The aim of the study is to analyse public practices, places of memory and their role in forming and reflecting the collective memory about R. Rajs’s unit (whose representatives are referred to as «cursed soldiers»). The analysis of public practices, memorable days and places of memory in Poland revealed a confrontation between two narratives. The first one is the nationalist and anti-communist narrative. It is transmitted by the state through the Institute of National Remembrance, museum institutions, as well as by right-wing political parties, movement, public organisations and the media close to them. According to them, R. Rajs is a hero who fought in the interests of the Polish state. Another narrative is presented by Belarusian national minority, their public organisations and mass media. They try to preserve the memory of the 1946 tragedy in the society and define the activities of the R. Rajs’s unit as crimes. The author emphasises that the judicial investigation completed in 2005 by the Institute of National Remembrance came to the conclusion that R. Rajs actions had signs of genocide. The author notes that the polish historical politics departs in some sense from humanistic, universal values. It focuses on the nationalist vision of history and actually ignores the interests of the Belarusians of Białystok region.
关键词：политика памяти;Польша;белорусы;Ромуальд Райс;«проклятые солдаты»;Институт национальной памяти;геноцид
其他关键词：politics of memory; Poland; Belarusians; Romuald Rajs; «cursed soldiers»; the Institute of National Remembrance; genocide.
