标题：Monthly precipitation trends, precipitation temporal shifts and precipitation trends regimes in Turkey (1971-2010) Türkiye'de aylık yağış eğilimleri, yağış kaymaları ve yağış Eğilim Rejimleri (1971-2010)
摘要：The global climate change causes changes in the climate elements. A part of those changes is reflected as increases or decreases in variables whereas another part takes place as shifts in space and time. Similarly, tendencies in some climate elements can be analyzed in a clear way whereas in a such complex climate element such as precipitation might bring the need for more complex analyses for the determination of tendencies and changes within. The predictions made for climate models and tendency analyses made in Turkey together show that precipitation rates will decrease, this decrease will be more effective in areas around the Mediterranean basin and around the Black Sea basin, different than other areas, precipitation rates might increase. Those analyses generally are made with seasonally and annual total precipitation amounts. In this work, tendencies in monthly precipitation rates are analyzed with increasing station numbers, and annual increase-decrease regimes were determined by using regression analyses. In addition, by taking the difference between precipitation rates for two following months, differences in those tendencies are analyzed and it was tried to be determined that if there are monthly precipitation shifts or not. Consequently, it was found out that rather than a single precipitation tendency model, there are 6 different precipitation tendency characters (regimes) in Turkey. According to this, there are different precipitation regimes in every region and each month. Similarly, it was seen that there are precipitation shifts and tendencies in some regions, those shifts do not have a common character, in some regions, following months’ precipitations become similar and regular whereas in some regions, differences between following months’ precipitations increase and become more irregular. The climate change should be considered with not only countable changes but with also uncountable and temporal shifts.Extended English summary is in the end of Full Text PDF (TURKISH) file. ÖzetKüresel iklim değişimi, iklim elemanlarında farklılıkların oluşmasına neden olmaktadır. Bu farklılıkların bir kısmı, değişkenlerde azalma ya da artma şeklinde olurken, bir kısmı zaman ve mekân kaymaları şeklinde olabilmektedir. Aynı şekilde bazı iklim elemanlarındaki eğilimler çok belirgin bir şekilde analiz edilebilirken yağış gibi daha kompleks özelliğe sahip bir iklim elemanındaki eğilim ya da değişimlerin belirlenmesi daha karmaşık analizler gerektirmektedir. Hem iklim modellerindeki öngörülerde hem de Türkiye’de yapılan eğilim analizlerinde, yağışlarda azalmaların devam edeceği, bu azalmanın Akdeniz Havzası ve çevresindeki sahalarda daha şiddetli olacağı, Karadeniz çevresinde ise diğer sahalardan farklı olarak yağış artışları yaşanabileceği öngörülmektedir. Bu analizler genelde mevsimlik ve yıllık toplam yağışlar üzerinden gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada, aylık toplam yağışlardaki eğilimler istasyon sayısı artırılarak analiz edilmiş, regresyon analizi kullanılarak yıllık yağış artma-azalma rejimleri belirlenmiştir. Ayrıca, ardışık iki ay arasındaki yağış farkları alınarak, bu farklardaki eğilimler analiz edilmiş ve buna bağlı olarak da aylık yağış kaymalarının olup olmadığı belirlenmeye çalışılmıştır. Sonuç olarak, Türkiye’de tek bir yağış eğilim modeli yerine, 6 farklı yağış eğilim karakteri (rejimi) olduğu anlaşılmıştır. Buna göre, her ayda ve her bölgede farklı yağış eğilimleri bulunmaktadır. Benzer şekilde, bazı bölgelerde yağış eğilimi ile yağış kaymalarının bulunduğu, bu kaymaların da tek bir karakterde olmadığı, bazı sahalardaki ardışık aylardaki yağışların birbirine benzeşerek, düzenli hal aldıkları, bazı sahalarda ardışık aylar arasındaki yağış farklarının arttığı ve daha düzensiz bir hal aldığı tespit edilmiştir. İklim değişimi ile ilgili değerlendirmelerde, sadece nicel değişiklikler değil, aynı zamanda nitelik ve zamansal kaymalar da göz önüne alınmalıdır.
