标题:Development of scales for barriers to participation and preference factors in the use of recreation sites Rekreasyon alanı kullanımına ilişkin katılım engelleri ve tercih etkenleri ölçeklerinin geliştirilmesi
摘要:Recreation sites have lately been becoming popular owing to advancement of modern technology and modern urbanization. Decrease in natural movement patterns of humans, busy work schedules and health problems caused by these factors have made recreation sites more important day by day. The current study was undertaken to develop reliable and valid Likert type scales that would explore factors that prevent inhabitants from participating in recreation sites and that affect their preferences in choosing recreation sites built by municipalities. The scales were administered to a total of 580 subjects; 320 subjects were used for Explanatory Factor Analysis (EFA) while 260 subjects were used for Confirmatory Factor Analysis (CFA) [18-55 age (=28.34, sd=9.90), 55.7% (323) female subjects]. As a result of EFA, it was identified that both scales were clustered under five subscales and their total variance explanation ratio was 56.35% for preferences for recreation sites while it was 71.23% for barriers to participation in recreation sites. Goodness of fit was proved to be enough for CFA accomplished for the scales following EFA and therefore it was possible to argue that the model was statistically significant. Correlations between dimensions were calculated through Spearman-Brown correlation coefficients. Although there were significant correlations between dimensions; their values were found to be lower and moderate. Correlation values indicated that subscales that were clustered under EFA and CFA presented different constructs. Through correlation values obtained; it might be suggested that construct validity of both scales was at a sufficient level. ÖzetRekreasyon alanları, modern teknolojinin gelişmesine ve kentleşmeye bağlı olarak son yıllarda adından sıklıkla söz ettirir hale gelmiştir. İnsanoğlunun doğal hareketlerinde meydana gelen azalmalar, yoğun çalışma saatleri ve bunların beraberinde getirdiği sağlık sorunları, rekreasyon alanlarının her geçen gün önem kazanmasına yol açmıştır. Bu çalışmada belediyeler tarafından yaptırılan rekreasyon alanı tercihinde etkili olan ve rekreasyon alanlarına katılımı engelleyen faktörlere ilişkin likert tipi geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirmek amaçlanmıştır. Ölçek Açıklayıcı Faktör Analizi (AFA) için 320, Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) için 260 olmak üzere toplam 580 [18-55 yaş ( =28.34, ss=9.90), U.7 (323)’si kadın] bireye uygulanmıştır. Yapılan AFA neticesinde her iki ölçeğin de 5 boyut altında toplandığı ve toplam varyans açıklama oranının rekreasyon alanı tercih etkenlerinde % 56.35, rekreasyon alanı katılım engellerinde ise q.23 olduğu saptanmıştır. Ölçeklere ilişkin AFA sonrası yapılan DFA için uyum iyiliği değerlerinin yeterli olduğunu, dolayısıyla modelin istatistiksel olarak anlamlı bir model olduğunu söylemek mümkündür. Boyutlar arası korelasyon Spearman-Brown korelasyon katsayısı ile hesaplanmıştır. Her ne kadar boyutlar arasında anlamlı korelasyonlar olsa da değer olarak düşük ve orta düzeyde oldukları görülmektedir. Korelasyon değerleri AFA ve DFA’da ortaya çıkan alt boyutların ayrı birer yapı oluşturduğu sonucunu göstermektedir. Elde edilen korelasyon değerleri her iki ölçeğin yapı geçerliğinin yeterli düzeyde olduğu şeklinde yorumlanabilir.